File "AGFl_AV.22.1060.mp4"

Actual file name AGFl_AV.22.1060.mp4
Folder name
Sources KZ-Gedenkstätte Flossenbürg
Signatur: AGFl AV.22.1060
File size 169.98 MB
Size 640px × 480px
Preview
MPEG4
Referenced by
Duration 00:25:29
Aspect ratio 4:3

Subtitles for "AGFl_AV.22.1060.mp4"

00:00:00 CM: A můžeme...
de [DE: CM: Und wir können...]
00:00:02 IV: Vy jste jednou zmiňovala, kdysi v jednom rozhovoru, že po návratu z koncentračního tábora zpět do Prahy
de [DE: IV: Sie haben einmal erwähnt, in einem Interview, dass Sie nach der Rückkehr aus dem KZ nach Prag]
00:00:10 jste se musela naučit znovu občansky žít.
de [DE: das Leben in der Gesellschaft wieder neu lernen mussten.]
00:00:14 HR: Ano. To je pravda, protože člověk si musel zvyknout,
de [DE: HR: Ja. Das ist wahr, denn man musste sich daran gewöhnen,]
00:00:22 jak se normální člověk obléká a co si může vůči druhým dovolit.
de [DE: wie sich ein normaler Mensch anzieht und was er sich gegenüber anderen erlauben kann.]
00:00:28 Že vůbec může, že má právo prosazovat třeba nějaký svůj názor
de [DE: Dass er sich überhaupt etwas erlauben darf, dass er das Recht hat, zum Beispiel für seine Meinung einzutreten]
00:00:34 nebo svůj požadavek a...
de [DE: oder seine Forderungen und...]
00:00:39 Myslím ale, že jsme si poměrně dost rychle zvykli.
de [DE: Ich glaube aber, wir haben uns ziemlich schnell eingewöhnt.]
00:00:44 Můj muž nastoupil hned u profesora Háby v Divadle 5. května,
de [DE: Mein Mann ist gleich bei Professor Hába im Theater des 5. Mai angetreten,]
00:00:50 protože přes Hábu jsme měli taky smluveno,
de [DE: denn über Hába hatten wir das verabredet,]
00:00:53 že po válce kdo přežije, bude hledat toho druhého.
de [DE: dass nach dem Krieg, wer überlebt, der wird den anderen suchen.]
00:00:57 Takže jsem opravdu přes Hábu se dověděla,
de [DE: Und ich habe wirklich über Hába erfahren,]
00:01:00 že je už zpráva od Karla z Dachau a na nádraží jsem se ptala,
de [DE: dass es schon eine Nachricht von Karel aus Dachau gibt und am Bahnhof habe ich gefragt,]
00:01:05 kdy přijede nějakej transport z Dachau, tak mi řekli:
de [DE: wann ein Transport aus Dachau kommt, da haben die mir gesagt:]
00:01:08 „Asi druhej den...“ No a tak jsme se zase shledali po těch letech.
de [DE: „Wahrscheinlich morgen...“ Und so haben wir uns nach all den Jahren wiedergesehen.]
00:01:13 A on si tedy taky trochu odpočinul v těch Hořicích
de [DE: Und er hat sich auch ein bisschen ausgeruht in Hořice]
00:01:18 a pak nastoupil už eh... v opeře 5. května.
de [DE: und dann ist er schon angetreten... in der Oper des 5. Mai.]
00:01:23 A já jsem se zapsala na fakultu, jakmile univerzitu zase otevřeli,
de [DE: Und ich habe mich an der Fakultät eingeschrieben, sobald sie die Universität wieder aufgemacht haben,]
00:01:29 tak to byl mimořádný letní semestr.
de [DE: das war also ein außergewöhnliches Sommersemester.]
00:01:32 No a jelikož už nebylo pomyšlení na můj původní plán studovat medicínu,
de [DE: Na und weil schon nicht mehr zu denken war an meinen ursprünglichen Plan, Medizin zu studieren,]
00:01:38 protože začínat ve čtyřiadvaceti, to jako těžko, žejo...
de [DE: denn mit 24 damit anzufangen, das geht schwerlich, nicht wahr...]
00:01:42 A tak mi Karel řek, že ať využiju tu bulharštinu.
de [DE: Und so hat mir Karel gesagt, dass ich mein Bulgarisch nutzen soll.]
00:01:51 Tak jsem šla teda na slavistiku.
de [DE: So bin ich also zur Slawistik gegangen.]
00:01:53 No a tam vlastně jsem začala - odtamtud jsem měla tu možnost začít překládat.
de [DE: Und da habe ich eigentlich begonnen - daher hatte ich die Möglichkeit, mit dem Übersetzen zu beginnen.]
00:02:03 IV: Vy jste se vlastně celý život potom věnovala...
de [DE: IV: Sie haben dann eigentlich Ihr ganzes Leben gewidmet...]
00:02:05 HR: Celej život jsem se věnovala hlavně teda té bulharské literatuře.
de [DE: HR: Mein ganzes Leben habe ich vor allem der bulgarischen Literatur gewidmet.]
00:02:11 IV: Já vím, že Vy jste dostala i nějaká ocenění...
de [DE: IV: Ich weiß, dass Sie auch eine Auszeichnung bekommen haben...]
00:02:16 HR: Jo, to jsem dostala - a já se divím, mám dojem, že poměrně brzy,
de [DE: HR: Ja, die habe ich bekommen - und ich wundere mich, ich habe den Eindruck, das war ziemlich früh,]
00:02:21 ten cyrilometodějskej řád I. stupně... No...
de [DE: den Kyrillos-und-Methodios-Orden I. Stufe... Na...]
00:02:28 IV: Takže to...
de [DE: IV: Also das...]
00:02:29 HR: Já se s tím nijak nevytahuju, potěšilo mě to tenkrát...
de [DE: HR: Ich brüste mich damit nicht, damals hat es mich gefreut...]
00:02:34 IV: To je vlastně ale nejvýznamnější ocenění...
de [DE: IV: Das ist aber eigentlich die bedeutendste Auszeichnung...]
00:02:37 HR: Tenkrát to bylo nejvyšší ocenění pro kulturní pracovníky.
de [DE: HR: Damals war das die höchste Auszeichnung für Kulturschaffende.]
00:02:43 IV: A Vám se potom narodily děti...žejo...
de [DE: IV: Und dann sind Ihre Kinder zur Welt gekommen... nicht wahr...]
00:02:46 HR: No ty se mi narodily, než jsem začla...
de [DE: HR: Die sind geboren worden, bevor ich angefangen habe...]
00:02:49 To jsem měla od jara domluvu s nakladatelstvím,
de [DE: Da hatte ich seit dem Frühjahr eine Absprache mit einem Verlag,]
00:02:53 jenže než oni tu knihu zase dostali od těch posuzovatelů,
de [DE: aber bevor die das Buch wieder von den Gutachtern bekommen haben,]
00:03:00 tak uběhlo půl roku a já jsem tu knihu dostala až někdy začátkem prosince...
de [DE: war ein halbes Jahr vergangen und ich habe es erst irgendwann Anfang Dezember bekommen...]
00:03:10 Ještě později... Nebo v létě to začalo a do konce roku...
de [DE: Noch später... Oder im Sommer fing das an und bis Ende des Jahres...]
00:03:15 A 25. ledna se mi narodila tahle dcera, co je teď vzádu.
de [DE: Und am 25. Januar ist die Tochter zur Welt gekommen, die jetzt hinten ist.]
00:03:21 IV: To bylo v kterém roce?
de [DE: IV: In welchem Jahr war das?]
00:03:22 HR: To bylo v roce sedmačtyřicet v lednu
de [DE: HR: Das war 1947 im Januar,]
00:03:27 a já tedy čtvrtý nebo pátý den potom jsem sedla do křesla
de [DE: und am vierten oder fünften Tag danach habe ich mich in den Sessel gesetzt]
00:03:31 a začala jsem překládat... teprv.
de [DE: und ich habe angefangen zu übersetzen... erst.]
00:03:34 A myslela jsem si, že to půjde snadno,
de [DE: Und ich habe gedacht, das wird einfach gehen,]
00:03:36 že když jsem to za dva měsíce - nebo když jsem to za dva týdny přečtla,
de [DE: wenn ich das in zwei Monaten - oder wenn ich das in zwei Wochen durchlese,]
00:03:41 že to za dva měsíce přeložím.
de [DE: dass ich das in zwei Monaten übersetze.]
00:03:43 Zcela nezkušená, jsem neměla představu, co to je překladatelská práce.
de [DE: Völlig unerfahren, ich hatte keine Vorstellung davon, was die Arbeit eines Übersetzers bedeutet.]
00:03:48 A to ještě ta bulharština přeci jenom se mi trošku vypařila z hlavy,
de [DE: Und noch dazu ist mein Bulgarisch dann doch ein bisschen verloren gegangen,]
00:03:54 takže naštěstí jsem měla pak kolegyně,
de [DE: also zum Glück hatte ich dann Kolleginnen,]
00:03:58 co měly e... z Bulharska studentské - jak se tomu řiká...
de [DE: die hatten... aus Bulgarien studentische - wie sagt man dazu...]
00:04:06 IV: Výměny? Studentské výměny, pobyty nebo...
de [DE: IV: Austausch? Studentenaustausch, Aufenthalte oder...]
00:04:10 HR: Ne, ty... prostě přišly...
de [DE: HR: Nein, die... sie sind einfach gekommen...]
00:04:15 IV: Stipendia?
de [DE: IV: Stipendien?]
00:04:16 HR: Stipendia. Takže tam zase bylo nové přátelství, hodně jsme se stýkaly,
de [DE: HR: Stipendien. So waren da wieder neue Freundschaften, wir waren viel zusammen,]
00:04:25 a tam jsem si doplňovala a obnovovala tu bulharštinu.
de [DE: und ich habe mein Bulgarisch ergänzt und aufgefrischt.]
00:04:29 A s tou jednou přítelkyní dodneška si píšem a pokud možno se navštěvujem...
de [DE: Und mit der einen Freundin schreiben wir uns bis heute und besuchen uns wenn möglich...]
00:04:36 Ještě na jaře tady u mě byla.... Takže...
de [DE: Noch im Frühjahr war sie bei mir... Also...]
00:04:39 IV: Jak vzpomínáte na rok 1948?
de [DE: IV: Wie erinnern Sie sich an das Jahr 1948?]
00:04:44 HR: No, to jsem měla roční dítě doma
de [DE: HR: Na, da hatte ich ein einjähriges Kind zu Hause,]
00:04:49 a myslela jsem si... tenkrát jsme si opravdu mysleli,
de [DE: und ich habe gedacht... damals habe ich das wirklich gedacht,]
00:04:53 že je to v pořádku a že bude nějaká spravedlivá republika nebo co.
de [DE: dass das in Ordnung ist und dass es eine gerechte Republik geben wird oder so.]
00:05:02 To jsme nemohli tušit, co z toho vypiplaji, žejo.
de [DE: Da haben wir nicht ahnen können, was sie daraus heranziehen werden, nicht wahr.]
00:05:05 A asi jsme taky k tomu pomohli,
de [DE: Und wir haben wohl auch dabei mitgeholfen,]
00:05:11 když jsme ve volbách volili, žejo.
de [DE: als wir in den Wahlen gewählt haben, nicht wahr.]
00:05:13 V šestačtyřicátým... nebo kdy byly ty volby.
de [DE: Im Jahr 46... oder wann waren die Wahlen.]
00:05:20 To se těžko ex post dá pochopit,
de [DE: Das lässt sich ex post nur schwer verstehen,]
00:05:25 ale copak víme, jak dnešní dobu budou naši vnuci jednou hodnotit?
de [DE: aber wissen wir denn, wie unsere Enkel einmal die heutige Zeit beurteilen werden?]
00:05:32 Tu dnešní situaci...
de [DE: Die heutige Situation...]
00:05:34 IV: To určitě...
de [DE: IV: Sicherlich...]
00:05:36 HR: A v této souvislosti mě tedy napadá ještě jedna otázka...
de [DE: HR: Und in diesem Zusammenhang fällt mir noch eine Frage ein...]
00:05:40 Co rok 1968?
de [DE: Was ist mit dem Jahr 1968?]
00:05:43 IV: No tak rok 1968, ten teda pořádně s náma otřás, žejo.
de [DE: IV: Na das Jahr 1968, das hat uns ordentlich durchgerüttelt, nicht wahr.]
00:05:50 Protože jsme dělali všechno možný, aby se zachovala ta Dubčekova linie,
de [DE: Denn wir haben alles Mögliche gemacht, damit die Linie von Dubček erhalten bleibt,]
00:05:56 takže postupně jsme byli zakazováni a omezováni.
de [DE: und so wurden wir nach und nach verboten und beschränkt.]
00:06:03 No a potom, když byly ty čistky,
de [DE: Na und dann, als die Säuberungen waren,]
00:06:06 no tak jsme byli oba pře - každej zvlášť předvoláni přímo na ústřední výbor.
de [DE: da sind wir beide vor... - jeder ist einzeln vorgeladen worden, direkt im Zentralausschuss.]
00:06:10 Tak manžel jim tam rovnou legitimaci položil
de [DE: Da hat ihnen mein Mann direkt die Legitimation hingelegt,]
00:06:14 a řek, že prostě nemá zapotřebí dál být v té organizaci.
de [DE: und er hat gesagt, dass er es nicht nötig hat, weiter in dieser Organisation zu bleiben.]
00:06:21 No a já jsem začala tím - svými dětskými zkušenostmi,
de [DE: Und ich habe angefangen - mit meinen kindlichen Erfahrungen,]
00:06:26 když jsem viděla tu prohlubeň mezi bohatými a chudými
de [DE: als ich den Graben gesehen habe zwischen Reichen und Armen]
00:06:30 a že prostě to mě všecko vedlo k tomu socialistickýmu cítění a myšlení.
de [DE: und dass mich das alles zum sozialistischen Fühlen und Denken gebracht hat.]
00:06:35 Když jsem viděla ty hloučky... Bulharsko po válce
de [DE: Als ich die Grüppchen gesehen habe... Bulgarien nach dem Krieg]
00:06:38 - po tý první světový válce - bylo v strašným stavu.
de [DE: - nach dem ersten Weltkrieg - war in einem schrecklichen Zustand.]
00:06:42 A tam se opravdu v ulicích eh... proháněly bezprizorné děti, otrhané, hladové.
de [DE: Und da in den Straßen... sind wirklich verlassene Kinder herumgelaufen, heruntergekommen, hungrig.]
00:06:52 Tak pomáhalo se jak se dalo, ale na to všechno nestačilo...
de [DE: Es wurde geholfen, wie es ging, aber für alle hat es nicht gereicht...]
00:06:59 Mě - na mě to působilo od malinka hrozně.
de [DE: Mir - auf mich hat das von klein auf schrecklich gewirkt.]
00:07:02 A takže proto taky... a potom taky bratrův vliv.
de [DE: Und deshalb auch... und dann auch der Einfluss des Bruders.]
00:07:07 Prostě jsme byli levicoví.
de [DE: Wir waren einfach links gerichtet.]
00:07:10 A já jsem teda tím začala a oni už se tam těšili,
de [DE: Und ich habe also damit begonnen und die haben sich schon gefreut,]
00:07:14 jak budu bažit po nové legitimaci
de [DE: wie ich eine neue Legitimation begehren werde]
00:07:18 a já jsem jim ře... ptali se mě, jestli chci zůstat ve straně
de [DE: und ich habe ihnen gesa... sie haben mich gefragt, ob ich in der Partei bleiben will,]
00:07:23 a já jsem řekla: Ne.
de [DE: und ich habe ihnen gesagt: Nein.]
00:07:25 A to se velice rozezlila ta komise čtyřčlenná,
de [DE: Und da war sie sehr verärgert, die vierköpfige Kommission,]
00:07:28 která na mě vyslýchala: „A tobě nestačí to... ?“
de [DE: die mich verhört hat: „Und dir reicht nicht das... ?“]
00:07:33 Jak se to jmenovalo, to Husákovo..., to poučení, ne?
de [DE: Wie hat das geheißen, die Husák´sche..., die Lehren, nicht?]
00:07:40 Jmenovalo se to poučení...
de [DE: Das hat geheißen Lehren...]
00:07:42 Tak jsem říkala: „Mně to nestačí. Mně jsou tam věci nesrozumitelný...“
de [DE: Da habe ich gesagt: „Mir reicht das nicht. Für mich sind da unverständliche Sachen...“]
00:07:46 No tak jsme se ve zlým rozešli a ani ode mě nechtěli tu legitimaci,
de [DE: Und so sind wir im Bösen auseinander gegangen, und sie wollten nicht mal die Legitimation von mir,]
00:07:52 tu mám dodneška... - tu starou.
de [DE: die habe ich bis heute... - die alte.]
00:07:54 Protože... neplatná stejně, žejo.
de [DE: Denn... die ist sowieso ungültig, nicht wahr.]
00:07:57 Takže to jsme se rozešli ve zlém a byli jsme potom jaksi zakazováni.
de [DE: So sind wir also im Unguten geschieden und waren dann so etwas wie verboten.]
00:08:04 Reiner, ten nesměl hrát, téměř vůbec,
de [DE: Reiner, der durfte nicht spielen, überhaupt nicht,]
00:08:07 jenom v těch svazových úzkých koncertech, že, jenom pro kolegy víceméně.
de [DE: nur in diesen engen Verbandskonzerten, nicht, also mehr oder weniger nur für Kollegen.]
00:08:13 Ale na veřejnost... do zahraničí, to už teprv ne.
de [DE: Aber in der Öffentlichkeit... ins Ausland, das schon gar nicht.]
00:08:17 To jedině když to byli přímo zahraniční interpreti, tak si to mohli dovolit.
de [DE: Einzig wenn das direkt ausländische Interpreten waren, dann konnten sie sich das erlauben.]
00:08:21 Ale co naši interpreti, co si od nich vyžádali skladby pro ně psaný,
de [DE: Aber unsere Interpreten, die sich direkt für sie geschriebene Kompositionen bestellt haben,]
00:08:26 když jeli do zahraničí tak to nesměli mít v repertoáru.
de [DE: wenn sie ins Ausland gefahren sind, durften sie die nicht im Repertoire haben.]
00:08:30 No a mě zakázali napřed divadlo.
de [DE: Und mir haben sie zuerst das Theater verboten.]
00:08:36 Že jsem nesměla překládat pro divadlo.
de [DE: Dass ich nicht fürs Theater übersetzen durfte.]
00:08:39 A literaturu, no tak tý tolik není a kdo už čte bulharskou literaturu...
de [DE: Und Literatur, na davon gibt es nicht so viel, und wer liest schon bulgarische Literatur...]
00:08:44 Takže jsem každý rok vlastně jednu knihu měla, přeloženou...
de [DE: Also hatte ich eigentlich jedes Jahr ein Buch, das ich übersetzt habe...]
00:08:49 A s tím divadlem, to je taky absurdní záležitost,
de [DE: Und mit dem Theater, das ist auch so eine absurde Angelegenheit,]
00:08:55 protože - nevím přesně v kterém roce to bylo -
de [DE: denn - ich weiß nicht genau, in welchem Jahr das war - ]
00:08:57 se konala dekáda bulharského dramatu.
de [DE: da fand die Dekade des bulgarischen Dramas statt.]
00:09:00 A různá divadla - nejen pražská, ale i mimopražská,
de [DE: Und verschiedene Theater - nicht nur die Prager, auch die von außerhalb,]
00:09:04 dostala za úkol si vybrat nějakou bulharskou hru a inscenovat ji.
de [DE: haben die Aufgabe bekommen, sich ein bulgarisches Stück auszuwählen und zu inszenieren.]
00:09:09 A Karel Kříž si vybral ode mně přeloženou Melu,
de [DE: Und Karel Kříž hat sich das von mir übersetzte Stück Mela ausgesucht,]
00:09:14 která měla původně být na Vinohradech,
de [DE: das ursprünglich im Divadlo na Vinohradech aufgeführt werden sollte.]
00:09:16 ale tam už nesměla být a... ale byla v Dilia vytištěná.
de [DE: Aber da durfte es schon nicht mehr herauskommen... aber bei Dilia ist es gedruckt worden.]
00:09:21 To je tadyhleta.
de [DE: Das ist dieses hier.]
00:09:23 No Karel Kříž neváhal, s Vlastou Galerovou si ji vybrali a dělali ji v Liberci.
de [DE: Und Karel Kříž hat nicht gezögert, mit Vlasta Galerová hat er das Stück ausgesucht und sie haben das in Liberec gemacht.]
00:09:30 A bylo to soutěžní.... vlastně podnikání.
de [DE: Und das war ein Wettbewerb...]
00:09:34 A dopadlo to tak, že tahle Mela zvítězila ve všech proporcích.
de [DE: Und das ist so ausgegangen, dass dieses Mela in allen Hinsichten gewonnen hat.]
00:09:38 A... ale já jsem se tenkrát nesměla s tím autorem,
de [DE: Und... aber ich durfte damals nicht den Autor,]
00:09:43 kterej přijel, jsem se s ním... mohla pozdravit, ale pozvat k nám už jsem ho nesměla.
de [DE: der gekommen ist... Ich durfte ihn begrüßen, aber zu uns einladen durfte ich ihn schon nicht.]
00:09:50 Prostě dělali všecko... On by byl rád šel ke mně...
de [DE: Die haben einfach alles gemacht... Er wäre gerne zu mir gekommen...]
00:09:55 Ale dělali všecko, aby neměl ani minutku čas na něco takovýho...
de [DE: Aber die haben alles dafür getan, dass er nicht eine Minute Zeit für so etwas hatte...]
00:10:01 IV: A Vy jste byla členkou nebo Vy jste možná i vedla, žejo,
de [DE: IV: Und Sie waren auch Mitglied oder vielleicht haben Sie ihn auch geleitet, nicht wahr,]
00:10:06 ten překladatelský kruh bulharistů...
de [DE: den Übersetzerzirkel der Bulgaristen...]
00:10:08 HR: No po Zdence Hanzové, žejo.
de [DE: HR: Ja, nach Zdenka Hanzová, nicht wahr.]
00:10:10 Zakládala to Zdenka Hanzová, která překládala už za války
de [DE: Zdenka Hanzová hat den gegründet, die schon während des Krieges übersetzt hat]
00:10:15 a pak nějakej čas, když umřela - bohužel brzy.
de [DE: und dann einige Zeit, nachdem sie gestorben ist - leider sehr früh.]
00:10:21 Já už nevím přesně v kterém roce, ale někdy asi v třiapadesátém tuším...
de [DE: Ich weiß nicht mehr genau in welchem Jahr, wohl so 53, glaube ich...]
00:10:25 Tak to převzal Zdeněk Urban nějaký čas,
de [DE: Da hat das Zdeněk Urban für einige Zeit übernommen,]
00:10:29 ale ten už byl pak na fakultě tolik zaměstnaný,
de [DE: aber der war dann an der Fakultät so beschäftigt,]
00:10:32 že vlastně jsem za něj dělala různý věci.
de [DE: dass eigentlich ich für ihn verschiedene Sachen gemacht habe.]
00:10:35 No a pak se ten výbor překladatelské...
de [DE: Und dann hat sich der Übersetzer-Ausschuss...]
00:10:40 Tenkrát to byla ještě, to ještě nebyla snad sekce,
de [DE: Damals war das noch, das war wohl noch keine Sektion,]
00:10:43 to bylo ještě Kruh překladatelů.
de [DE: das war noch ein Übersetzer-Kreis.]
00:10:46 Prostě mě řekli, ať to teda dělám jako já... tu předsedkyni.
de [DE: Die haben mir einfach gesagt, dass ich das machen soll... die Vorsitzende.]
00:10:52 No tak to spočívalo v tom, že jsem měla na starost,
de [DE: Und das hat bedeutet, dass ich mich darum kümmere,]
00:10:56 aby se vždycky zajistil termín, kdy se sejdeme,
de [DE: dass immer ein Termin bestimmt wird, an dem wir uns treffen,]
00:11:01 aby - abych dala všem členům o tom vědět,
de [DE: dass ich allen Mitgliedern darüber Bescheid gebe,]
00:11:06 abychom hledali nové členy mezi, hlavně mezi vysokoškolskými studenty, žejo,
de [DE: dass wir neue Mitglieder suchen, vor allem unter den Hochschulstudenten, nicht wahr,]
00:11:12 kteří dělali bulharistiku a aby se psaly záznamy, jakési.
de [DE: die Bulgaristik studiert haben, und dass solche Aufzeichnungen geschrieben werden.]
00:11:20 Ne protokoly, ale prostě aby se vědělo, o čem se jednalo
de [DE: Nicht Protokolle, aber einfach damit alle wissen, worüber gesprochen wurde,]
00:11:24 a abysme potom společně - a to jsem opravdu nikdy nechtěla být ten vedoucí hlavní -
de [DE: und damit wir dann gemeinsam - und da wollte ich wirklich niemals der Haupt-Leiter sein -]
00:11:32 aby prostě celé kolegium rozhodlo.
de [DE: damit das ganze Kollegium entscheidet.]
00:11:36 Každý věděl o nějaké nové knize,
de [DE: Jeder wusste von irgendeinem neuen Buch,]
00:11:38 co by se mělo dělat nově, eh... nebo si někdo vzpomněl na nějakého autora,
de [DE: das neu gemacht werden sollte... oder jemand hat sich an einen Autoren erinnert,]
00:11:44 který by si to zasloužil, nějakého staršího...
de [DE: der es sich verdient hätte, jemand von den Älteren...]
00:11:47 A potom kdo to nabídne kterému nakladatelství.
de [DE: Und dann wer das welchem Verlag anbietet.]
00:11:52 Zase podle žánru, žejo...
de [DE: Wieder je nach Genre, nicht wahr...]
00:11:55 A myslím, že neměli důvod si na mě stěžovat, že bych někomu sebrala něco...
de [DE: Und ich glaube, sie hatten keinen Grund, sich über mich zu beschweren, dass ich jemandem etwas weggenommen hätte...]
00:12:02 IV: Tak to určitě ne...
de [DE: IV: Das sicher nicht...]
00:12:03 HR: No, já doufám, že ne, protože...
de [DE: HR: Das hoffe ich, denn...]
00:12:05 IV: A jak to bylo v roce 1968 s tím otevřeným dopisem?
de [DE: IV: Und wie war das im Jahr 1968 mit diesem offenen Brief?]
00:12:10 HR: No to právě... to právě vycházely tenkrát...
de [DE: HR: Na, da sind damals gerade herausgekommen...]
00:12:17 Mě posílali... nám bulharské časopisy a noviny
de [DE: Mir... uns haben sie bulgarische Zeitschriften und Zeitungen geschickt]
00:12:24 a tam vycházely neuvěřitelný pitomosti v těch článcích.
de [DE: und da sind unglaubliche Dummheiten in den Artikeln erschienen.]
00:12:31 A dokonce i Literaturenfront - myslím se jmenovaly ty
de [DE: Und sogar auch "Literaturenfront" - ich glaube,]
00:12:36 - se jmenovaly tehdy ty noviny.
de [DE: so hat damals diese Zeitung geheißen.]
00:12:38 To byl vlastně orgán svazu spisovatelů jejich,
de [DE: Das war eigentlich das Organ des bulgarischen Schriftstellerverbandes,]
00:12:42 tak i tam se objevil nějakej nehoráznej článek
de [DE: und auch da ist irgendein unverschämter Artikel erschienen,]
00:12:46 a my jsme byli tenkrát v létě...
de [DE: und wir waren damals im Sommer...]
00:12:51 Jak to bylo... Ten převrat byl v srpnu...
de [DE: Wie war das... Der Umsturz war im August...]
00:12:56 Ježiš marja, mě už se všecko plete...
de [DE: Jesusmaria, mir gerät schon alles durcheinander...]
00:13:02 IV: Tak to nevadí, to nemusíte zmiňovat data...
de [DE: IV: Das macht nichts, sie müssen nicht die Daten nennen...]
00:13:05 HR: Ne, v tom osmašedesátym, ten srpen, to jsme byli v jižných Čechách s manželem.
de [DE: HR: Nein, im 68er Jahr, in diesem August, da war ich zusammen mit meinem Mann in Südböhmen.]
00:13:09 Ale tak to muselo bejt potom... se teprva rozvinulo.
de [DE: Aber das muss später gewesen sein... das hat sich erst entwickelt.]
00:13:14 Tohleto muselo být někdy tedy v sedmdesátém roce.
de [DE: Das muss also irgendwann 1970 gewesen sein.]
00:13:17 A tak jsem navrhla kolegům, že napíšeme otevřený dopis,
de [DE: Und so habe ich den Kollegen vorgeschlagen, dass wir einen offenen Brief schreiben,]
00:13:26 že jim to pošlem do toho Literaturenfront a že to uveřejníme u nás.
de [DE: dass wir ihn zu dieser Literaturenfront schicken und ihn bei uns veröffentlichen,]
00:13:31 Tak jsem - Slávka Bechyňová a já - nastylizovaly první verzi,
de [DE: So habe ich - Slávka Bechyňová und ich - wir haben die erste Fassung entworfen,]
00:13:38 pak jsme se dověděly přes Danu Hronkovou,
de [DE: dann haben wir über Dana Hronková erfahren,]
00:13:42 že i na fakultě se chystá takový otevřený dopis.
de [DE: dass sie auch an der Fakultät so einen Brief vorbereiten.]
00:13:45 Tak se to dalo dohromady.
de [DE: So haben wir das zusammengetan.]
00:13:47 Použili i ty naše věci a použili tam,
de [DE: Sie haben da auch unsere Sachen benutzt]
00:13:52 no a pak jsme to dávali subskribovat všechno.
de [DE: und dann haben wir das allen zur Unterschrift gegeben.]
00:13:55 Takže o kom jsme věděli...
de [DE: Also denen, von denen wir gewusst haben...]
00:13:57 No a podepsali se nám i takoví vědci,
de [DE: Na und da haben auch solche Wissenschaftler unterschrieben,]
00:13:59 i takový lidi, co byli v StB jaksi zapojeni.
de [DE: auch solche Leute, die mit der Stasi irgendwie im Bunde waren.]
00:14:06 Ale, abysme to nevěděli, tak nám podepsali i tohleto.
de [DE: Aber, damit wir das nicht erfahren, haben da auch diese unterschrieben.]
00:14:10 IV: Hm, a následoval za to nějaký jako postih nebo...?
de [DE: IV: Hm, und folgten darauf irgendwelche Sanktionen oder...?]
00:14:15 HR: Ne, postih nenásledoval, jenom odpověď odtamtud taky neuvěřitelná,
de [DE: HR: Nein, es folgten keinen Sanktionen, nur eine Antwort von dort, auch unglaublich,]
00:14:19 protože tam se podepsali hlavně všichni lidi,
de [DE: denn den Brief haben unterzeichnet vor allem alle Leute,]
00:14:23 co měli nějaká jejich vyznamenání.
de [DE: die irgendeine bulgarische Auszeichnung hatten.]
00:14:26 Akademici s tím cyrilomějským meto... medálem - metálem
de [DE: Akademiker mit der „Kyrillos und Methodios“-Medaille...]
00:14:33 a ještě snad s jinými vyznamenáními...
de [DE: Und wohl auch mit anderen Auszeichnungen...]
00:14:35 Jsme se podepisovali jako že máme od Bulharů doloženo,
de [DE: Wir haben den Brief unterschrieben als Menschen, die aus Bulgarien bestätigt haben,]
00:14:41 že si nás vážili a že pro ně něco znamenáme.
de [DE: dass man uns dort schätzt und dass wir für sie etwas bedeuten.]
00:14:45 A nám odpověděl tenkrát starej Kara Slavo - dej mu pánbu nebe -
de [DE: Und uns hat damals geantwortet der alte Kara Slavo - der Herrgott habe ihn selig -]
00:14:49 že prostě vůbec nepochopil, co mu píšem.
de [DE: dass er überhaupt nicht verstanden hat, was wir ihm schreiben.]
00:14:56 Zase napsal nějaké takové klišé všelijaké
de [DE: Er hat wieder irgendwelche Klischees geschrieben]
00:15:02 a podepsal se jako akademik bulharskej.
de [DE: und hat unterzeichnet als bulgarischer Akademiker.]
00:15:07 To měla být ta protiváha proti nám,
de [DE: Das sollte das Gegengewicht gegen uns sein,]
00:15:11 co jsme byli od Bulharů vyznamenaný...
de [DE: die wir von den Bulgaren ausgezeichnet worden sind...]
00:15:14 Tak on se všemi tituly jako bulharskej akademie.
de [DE: Er mit allen Titeln als bulgarische Akademie.]
00:15:19 No tak jsme si řekli: nemá to cenu, udělali jsme, co jsme mohli.
de [DE: Da haben wir uns gesagt: Das hat keinen Sinn, wir haben getan, was wir konnten.]
00:15:24 Někdo, kdo nesměl ani ty knihy publikovat, jako Alena Maxová,
de [DE: Manche, die nicht einmal die Bücher publizieren durften, wie Alena Maxová,]
00:15:29 tak se vždycky našel někdo, kdo ji kryl,
de [DE: da hat sich immer jemand gefunden, der sie gedeckt hat.]
00:15:32 a dokonce Živkovova neteř,
de [DE: Und sogar die Nichte von Schiwkow,]
00:15:35 co byla tenkrát ředitelkou bulharského kulturního centra u nás.
de [DE: die damals die Direktorin des bulgarischen Kulturzentrums bei uns war.]
00:15:40 Takže ta stála úplně na naší straně. {směje se}
de [DE: Die stand völlig auf unserer Seite. {lacht}]
00:15:46 IV: A paní Reinerová, já bych se chtěla ještě zeptat,
de [DE: IV: Und, Frau Reinerová, ich möchte Sie noch fragen,]
00:15:48 jestli vlastně teď stále ještě udržujete kontakt vlastně s lidmi,
de [DE: ob Sie jetzt immer noch Kontakt haben mit Menschen,]
00:15:54 s kterýma jste se setkala za války v koncentračních táborech.
de [DE: denen Sie während des Krieges in den Konzentrationslagern begegnet sind.]
00:15:58 Ve Freibergu nebo...
de [DE: In Freiberg oder...]
00:15:59 HR: No to je ta skupina nás děvčat.
de [DE: HR: Na, das ist die Gruppe von uns Mädchen.]
00:16:02 Bohužel nás nějak u... zatím nám umřela Růženka,
de [DE: Leider sind uns... bis jetzt ist Růženka gestorben,]
00:16:07 ta nejmladší, z nás, co byla ještě jako děvče s maminkou tam.
de [DE: die jüngste von uns, die als kleines Mädchen mit der Mutter dort war.]
00:16:14 A nás je těďka pět
de [DE: Und so sind wir jetzt fünf,]
00:16:18 - Marie Sandová, Lisa Miková, Eva Štichová a Hanka Hnátová
de [DE: - Marie Sandová, Lisa Miková, Eva Štichová und Hanka Hnátová]
00:16:25 a já - koho jsem ještě nejmenovala?
de [DE: und ich - wen habe ich noch nicht genannt?]
00:16:28 IV: Helga Hošková...
de [DE: IV: Helga Hošková...]
00:16:29 HR: Helga Hošková - tak šest nás je.
de [DE: HR: Helga Hošková - also sind wir zu sechst.]
00:16:32 Co jsem... možná, že je nás víc.
de [DE: Was ich... vielleicht gibt es noch mehr von uns.]
00:16:34 Je nás víc, ale těhle šest se nás častěji stýká.
de [DE: Es gibt noch mehr von uns, aber wir sechs kommen öfter zusammen.]
00:16:40 A s těmi ostatními, které pokud ještě jsou, se vídáme jednou za rok,
de [DE: Und mit den anderen, die noch leben, sehen wir uns einmal im Jahr,]
00:16:45 když je eh... to shromáždění terezínské.
de [DE: wenn... die Theresienstädter Zusammenkunft ist.]
00:16:53 IV: Ehm... A navštívila jste někdy Freiberg po válce?
de [DE: IV: Und haben Sie nach dem Krieg nochmals Freiberg besucht?]
00:16:56 HR: Ano, poprvé jsme tam jeli s manželem.
de [DE: HR: Ja, zum ersten Mal bin ich mit meinem Mann dahin gefahren.]
00:17:03 To bylo snad v pětasedmdesátém nebo kdy - já nevim.
de [DE: Das war wohl so im Jahre 75 oder wann - ich weiß nicht.]
00:17:07 Ale měli jsme tak hrozný počasí,
de [DE: Aber wir hatten so schreckliches Wetter,]
00:17:10 že jsem ani nešla hledat ani tu fabriku,
de [DE: das ich nicht mal versucht habe, die Fabrik zu finden,]
00:17:13 natož ten lágr, kde jsme nakonec byly.
de [DE: geschweige denn das Lager, wo wir zum Schluss gewesen sind.]
00:17:17 Bylo hrozný počasí a byli jsme z toho otrávení oba.
de [DE: Es war schreckliches Wetter und wir waren davon beide verstimmt.]
00:17:20 Byli jsme rádi, když jsme zase jeli domu.
de [DE: Wir waren froh, als wir wieder nach Hause gefahren sind.]
00:17:22 Eh... Mimochodem ten tábor, který pro nás postavili, tam zůstal jeden barák stát jako ukázka.
de [DE: Äh... Übrigens das Lager, das sie für uns gebaut haben, da ist eine Baracke zur Anschauung stehen geblieben. ]
00:17:31 Jinak tam postavili dvě školy. Na tom místě.
de [DE: Ansonsten haben sie da zwei Schulen gebaut. An dieser Stelle.]
00:17:35 Což je velice potěšitelné.
de [DE: Was sehr erfreulich ist.]
00:17:37 A že maj ten barák přece jen jako upomínku... jako připomínku.
de [DE: Und dass sie die Baracke als Mahnung haben, als Erinnerung.]
00:17:43 Pak jsem tam byla poprvé oficiálně.
de [DE: Dann war ich da das erste Mal offiziell.]
00:17:49 To začalo tím, když doktor Düsing začal studovat všelijaké ty archiválie a ty materiály...
de [DE: Das hat damit angefangen, als Dr. Düsing begonnen hat, die ganzen Archivalien und Materialien zu studieren...]
00:17:57 A zjistili, že tam pracovaly židovské ženy jako otrokyně,
de [DE: Und sie haben festgestellt, dass da jüdische Frauen als Sklaven gearbeitet haben,]
00:18:03 a dali tam připevnit v tom Kreis...ha...
de [DE: und haben da anbringen lassen in dem Kreis... ]
00:18:11 Nebo co to je tam za ten nejvyšší ouřad jejich,
de [DE: Oder was da ihr oberstes Amt ist.]
00:18:15 U vchodu tu mosaznou tabuli... nebo bronzovou tabuli...
de [DE: Am Eingang eine Messingtafel... oder Bronzetafel...]
00:18:21 IV: Pamětní desku...
de [DE: IV: Gedenktafel...]
00:18:22 HR: Pamětní desku s tímto nápisem.
de [DE: HR: Eine Gedenktafel mit dieser Aufschrift.]
00:18:25 No a to, když to zahajovali, když tam jaksi otevírali tu tabuli,
de [DE: Na und als sie das eingeweiht haben, als sie die Tafel enthüllt haben,]
00:18:33 ten - tu desku, to bylo v jejich krajských novinách hned na první straně.
de [DE: den - die Platte, das war in ihrer Regionalzeitung gleich auf der Titelseite.]
00:18:40 A Lisa Miková - jistě Vám to řekla -
de [DE: Und Lisa Miková - sicher hat sie Ihnen das gesagt -]
00:18:42 eh... dostala od známého odtamtud,
de [DE: ähm... hat das von einem Bekannten von da bekommen,]
00:18:47 od ně... nevím, jestli přímo z Freiberka nebo odněkud ze sousedství,
de [DE: von ihm... Ich weiß nicht ob direkt aus Freiberg oder irgendwo aus der Nachbarschaft,]
00:18:51 tenhle plátek jejich.
de [DE: dieses Blättchen von ihnen.]
00:18:54 A Lisa hnedka mě volala a náhodou byla zrovna u mě Helga Hošková...
de [DE: Und Lisa hat mich gleich angerufen und zufällig war gerade Helga Hošková bei mir...]
00:19:00 Když nám to Lisa řekla, tak jsme zas volaly Evě Štichový...
de [DE: Als uns Lisa das gesagt hat, haben wir wiederum Eva Štichová angerufen...]
00:19:04 No a co s tím, prej...
de [DE: Na und was tun damit, angeblich...]
00:19:06 Já řikám: „No, je tam někde nějaký jméno?
de [DE: Ich sage: „Ist da irgendwo ein Name?]
00:19:09 Dyť nějakej starosta nebo někdo to to musel odhalovat!“
de [DE: Irgendein Bürgermeister oder so hat das doch enthüllen müssen!“]
00:19:12 No, že tam je jméno, řikala Lisa.
de [DE: Ja, da sei ein Name, hat Lisa gesagt.]
00:19:15 Tak jsem řekla: „Liso, tak mu napiš!“
de [DE: Und ich habe gesagt: „Also schreib ihm, Lisa!“]
00:19:18 Protože Lisa mluví perfektně německy, umí psát německy perfektně,
de [DE: Denn Lisa spricht perfekt Deutsch, sie kann perfekt deutsch schreiben,]
00:19:23 takže ona dělá tyhlety styky, s Freibergem a s...
de [DE: also hat sie die Verbindungen übernommen, mit Freiberg, und mit...]
00:19:30 IV: Flossenbürgem.
de [DE: IV: Flossenbürg.]
00:19:31 HR: Flossenbürgem. Víte...
de [DE: HR: Flossenbürg. Wissen Sie...]
00:19:34 A tak nastala tedy korespondence s doktorem Düsingem.
de [DE: Und so hat die Korrespondenz mit Doktor Düsing begonnen.]
00:19:39 Pak jsme tam byly pozvány, oficiálně...
de [DE: Dann waren wir da offiziell eingeladen...]
00:19:43 Báječně nás přijali, krásně se o nás starali.
de [DE: Wunderbar haben sie uns empfangen, sehr schön haben sie sich um uns gekümmert.]
00:19:47 Povodili, povozili nás po Freibergu.
de [DE: Sie haben uns durch Freiberg geführt, gefahren.]
00:19:50 Viděly jsme... dostaly jsme se ještě do tý fabriky,
de [DE: Wir sahen... wir sind noch in die Fabrik gekommen,]
00:19:54 která pořád ještě stojí, pořád ještě úplně prázdná, nevyužitá,
de [DE: die immer noch steht, immer noch völlig leer, ungenutzt,]
00:19:59 a asi ji nakonec zbourají, protože je to obrovská haluz...
de [DE: und sie werden sie wohl letztlich abreißen, denn das ist ein riesiger Kasten...]
00:20:04 obrovská stavba.
de [DE: ein riesiger Bau.]
00:20:06 A hned vedle toho - nevím, jestli to je okresní nebo krajský sídlo tam,
de [DE: Und gleich daneben - ich weiß nicht ob das das Bezirks- oder das Kreisamt ist, da,]
00:20:15 vedle v tý vedlejší moderní budově...
de [DE: daneben in dem benachbarten modernen Gebäude...]
00:20:20 A pak jsme - jsem tam byla loni, před rokem.
de [DE: Und dann sind wir - wir waren da im letzen Jahr, vor einem Jahr.]
00:20:23 Představte si - koncem září před rokem jsem tam byla ještě úplně jako normální člověk.
de [DE: Stellen Sie sich vor - Ende September vor einem Jahr war ich da noch als ganz normaler Mensch.]
00:20:29 To jsme tam byly s Helgou a absolvovaly jsme rozhovory ve dvou nebo ve třech školách?
de [DE: Da war ich mit Helga da und wir haben Gespräche gehabt in zwei oder drei Schulen?]
00:20:37 Na dva dni jsme tam byly.
de [DE: Zwei Tage waren wir da.]
00:20:39 A večer ještě, v tom úřadě, kde maj dole takovou
de [DE: Und abends noch, in dem Amt, da haben sie unten so eine -]
00:20:44 takový sálek malý, tak tam ještě byli na večer pozváni občané Freiberka,
de [DE: so einen kleinen Saal, da waren am Abend noch die Bürger von Freiberg eingeladen,]
00:20:50 kdo by měl zájem.
de [DE: wer Interesse hatte.]
00:20:52 Tak ten sál byl úplně nacvoknutej, plnej,
de [DE: Und der Saal war gedrängt voll,]
00:20:55 a my jsme s Helgou jenom řikaly: tak co jim budem vykládat?
de [DE: und mit Helga haben wir uns nur gesagt, was werden wir denen also erzählen?]
00:21:00 No a vykládaly jsme to, co jsme - co normálně vykládáme,
de [DE: Na und wir haben das erzählt - was wir normalerweise erzählen,]
00:21:04 nijak jsme je nešetřili...
de [DE: wir haben sie nicht geschont...]
00:21:06 A tleskali úžasně - měly jsme ohromnej úspěch,
de [DE: Und sie haben wunderbar geklatscht - wir hatten einen gewaltigen Erfolg,]
00:21:11 pak jsme se dověděly, že tam v poslední řadě,
de [DE: dann haben wir erfahren, dass da in der letzten Reihe,]
00:21:14 že tam seděli dva takoví eh... ti neonacisti...
de [DE: dass da sitzen zwei solche ähm... die Neonazis...]
00:21:22 A co normálně dělali, vždycky nějaké eh...
de [DE: Und die machen normalerweise immer irgendwelche...]
00:21:29 IV: Nepokoje...
de [DE: IV: Störungen...]
00:21:30 HR: žiš... nepokoje a prostě provokovali...
de [DE: HR: Störungen und sie haben provoziert...]
00:21:32 IV: provokace...
de [DE: IV: Provokationen...]
00:21:33 HR: Tys ani nemukli! Tak nám řekli: Vídíte, i Vás se báli... {smích}
de [DE: HR: Die haben keinen Mucks gesagt. Da haben sie uns gesagt: Sehen Sie, auch vor Ihnen haben die Angst... {lacht}]
00:21:40 IV: A jak se díváte tady na tyhlety akce?
de [DE: IV: Und wie stehen Sie zu solchen Aktionen?]
00:21:43 Myslíte, že je to potřeba,
de [DE: Glauben Sie, dass das notwendig ist,]
00:21:44 že je dobře, že něco takového probíhá?
de [DE: dass es gut ist, dass so etwas veranstaltet wird?]
00:21:47 HR: No, podívejte, dokud jsme ještě naživu, že.
de [DE: HR: Na, sehen Sie, solange wir noch am Leben sind, nicht.]
00:21:50 Vždyť my už víc toho nemůžem...
de [DE: Denn mehr können wir doch nicht mehr...]
00:21:52 A já myslím, že toto už bude poslední, co já ještě vykonávám,
de [DE: Und ich glaube, das wird schon das letzte, was ich noch zustande bringe,]
00:21:57 už v tomhle zbědovaném stavu a s touhle výřečností, jak vidíte...
de [DE: in diesem jämmerlichen Zustand und mit dieser Zungenfertigkeit, die sie hier sehen.]
00:22:02 A dokud ty mladší ještě budou moct,
de [DE: Und solange die jüngeren noch können,]
00:22:05 tak pokud někde bude zájem, ať to dělají,
de [DE: dann sollen sie es machen, solange jemand daran Interesse hat,]
00:22:09 ať každá třeba si vzpomene zas ještě na něco jinýho...
de [DE: und jeder erinnert sich wieder an etwas anderes...]
00:22:13 Protože to jsou všechno velice omezené dílčí vzpomínky... individuální.
de [DE: Denn das sind alles sehr begrenzte partielle Erinnerungen... individuelle.]
00:22:22 A ikdyž to obecné bylo společné,
de [DE: Und auch wenn das Allgemeine gemeinsam war,]
00:22:26 tak každej něco prožíval jinak a měl jiný zážitky
de [DE: so hat es jeder doch etwas anders durchlebt und hatte andere Erlebnisse]
00:22:30 a my dokonce i to, co jsme prožily úplně společně,
de [DE: und sogar bei dem, was wir direkt zusammen erlebt haben,]
00:22:34 jsme se nikdy neshodly, jak to bylo doopravdy...
de [DE: haben wir uns nie einigen können, wie es wirklich gewesen ist...]
00:22:37 Každá to prožívala trochu jinak.
de [DE: Jede hat das ein bisschen anders erlebt.]
00:22:40 IV: To je o tom osobním prožitku...
de [DE: IV: Das hat zu tun mit dem persönlichen Erleben...]
00:22:42 HR: No, takže si řikám: pokud tady je obecenstvo,
de [DE: HR: Ja, also sage ich: Solange es hier jemanden gibt,]
00:22:47 které to může zajímat, tak to dělat musíme.
de [DE: den das interessiert, so lange müssen wir das machen.]
00:22:52 Až by už to bylo do omrzení, tak ať se s tím včas přestane.
de [DE: Und wenn es die Leute leid sind, dann ist es an der Zeit, damit aufzuhören.]
00:22:57 IV: A Paní Reinerová, já bych se chtěla zeptat, jestli chcete sama ještě něco dodat,
de [DE: IV: Und Frau Reinerová, ich möchte noch fragen, ob Sie noch selbst etwas hinzufügen möchten,]
00:23:02 jestli chcete ještě něco povědět nám, co nezaznělo
de [DE: ob Sie noch etwas berichten möchten, das noch nicht zur Sprache gekommen ist]
00:23:05 a připadá Vám, že by to bylo důležité, aby to dneska zaznělo...
de [DE: und vom dem Sie meinen, dass es wichtig ist, es heute hier zu erwähnen...]
00:23:10 HR: Já nevím... já si těď...
de [DE: HR: Ich weiß nicht... Mir fällt jetzt...]
00:23:11 IV: To je moje poslední otázka...
de [DE: IV: Das ist meine letzte Frage...]
00:23:13 HR: ... nic nevybavuju... Myslím, že jsem to opravdu důležité řekla.
de [DE: HR: ... nichts ein... Ich glaube, das wirklich Wichtige habe ich gesagt.]
00:23:19 Potom nám samozřejmě tady staří přátelé,
de [DE: Dann haben uns hier natürlich alte Freunde,]
00:23:23 protože jsme neměli žádné rodiny, nikoho,
de [DE: denn wir hatten keine Familie, niemanden,]
00:23:25 tak zase to byli staří přátelé ještě z první republiky,
de [DE: also waren das alte Freunde noch aus der ersten Republik,]
00:23:29 kdo nám pomáhal všemožně...
de [DE: die uns mit allem möglichen geholfen haben...]
00:23:31 Ty první dni eh... když se vrátil manžel...
de [DE: Die ersten Tage... Als mein Mann zurückgekehrt ist...]
00:23:36 Já jsem ještě chodila po tady těch... kde dávali ty jídla,
de [DE: Ich bin noch gegangen zu den... wo sie Essen ausgegeben haben,]
00:23:40 ty první dni po návratu.
de [DE: die ersten Tage nach der Rückkehr.]
00:23:42 Tak taky si pamatuju... v klášteře...
de [DE: Ich erinnere mich auch... im Kloster...]
00:23:45 U zlaté studny - nebo kde to je... pod Hradem.
de [DE: in der Gasse U zlaté studny - oder wo das ist... unter der Burg.]
00:23:48 Tak tam jeptišky vyvařovaly a teď tam byly samozřejmě dlóuhý fronty.
de [DE: Da haben die Nonnen gekocht und da gab es natürlich lange Schlangen.]
00:23:52 Já vím, že jsem tam omdlela.
de [DE: Ich weiß, dass ich da in Ohnmacht gefallen bin.]
00:23:53 Tak mě sebrali a hned jsem dostala, že se o mě takhle postaraly... {smích}
de [DE: Da haben sie mich aufgesammelt und ich habe sofort etwas bekommen, so haben sie sich um mich gekümmert... {lacht}]
00:23:59 No, když se vrátil manžel, tak to už nabídli,
de [DE: Als mein Mann zurückgekommen ist, haben sie schon angeboten,]
00:24:02 protože než já jsem vůbec se taky někde ohlásila u přátel,
de [DE: denn bevor ich mich überhaupt irgendwo bei Freunden gemeldet hatte,]
00:24:07 taky to nešlo tak rychle...
de [DE: das ging auch nicht so schnell...]
00:24:09 První pak eh..., že u některých přátel jsem přespala,
de [DE: Das erste dann...., dass ich bei Freunden übernachtet habe,]
00:24:15 zase ti nám zařídili, že u jejich maminky je volnej pokoj,
de [DE: die haben für uns arrangiert, dass es bei ihrer Mutter ein freies Zimmer gibt,]
00:24:20 protože tam bývaly učitelky v podnájmu,
de [DE: denn da wohnten Lehrerinnen zur Untermiete,]
00:24:22 a protože školy dřív skončily, tak pokoj byl volnej.
de [DE: und weil die Schule eher aufgehört hatte, war da ein Zimmer frei.]
00:24:25 Takže než jsme dostali ten byt po rodičích ve Vršovicích,
de [DE: Also bevor wir die Wohung der Eltern in Vršovice bekommen haben,]
00:24:30 tak jsme bydleli takhle.
de [DE: haben wir dort gewohnt.]
00:24:32 Víte, že nám všemožně pomáhali a eh...
de [DE: Wissen Sie, die haben uns mit allem Möglichen geholfen und...]
00:24:39 dokonce jedna paní se nabídla, že nám bude vařit obědy.
de [DE: eine Frau hat uns sogar angeboten, dass sie uns das Mittagessen kocht.]
00:24:43 Takže jsme tam asi dvakrát týdně byli u ní,
de [DE: Also waren wir wohl so zweimal die Woche bei ihr,]
00:24:46 pak dvakrát týdně u někoho jiného.
de [DE: und dann zweimal die Woche bei jemand anderem.]
00:24:49 No bylo to všecko na lístky, tak jsme ty lístky odevzdali,
de [DE: Und das war alles auf Lebensmittelmarken, also haben wir die Marken da abgegeben.]
00:24:52 peníze jsme stejně dohromady žádný neměli,
de [DE: Geld hatten wir sowieso beide keines,]
00:24:55 to byli takoví, co nám dali těch pár korun do začátku,
de [DE: da gab es auch welche, die uns ein paar Kronen für den Anfang gegeben haben,]
00:24:59 hned když jsme přijeli... a...
de [DE: gleich als wir gekommen sind... und...]
00:25:02 IV: Takže...
de [DE: IV: Also...]
00:25:03 HR: Takže vzpomínám jenom na hodné lidi, na dobré přátele,
de [DE: HR: Also erinnere ich mich nur an gute Leute, an gute Freunde,]
00:25:06 že přátelství, to je věc, který já si nejvíc vážím...
de [DE: Freundschaft, das ist die Sache, die ich am meisten schätze...]
00:25:12 IV: Tak to je určitě hrozně hezkej závěr tady toho rozhovoru.
de [DE: IV: Das ist ein sehr schönes Ende für dieses Interview.]
00:25:16 Já Vám mockrát děkuju, paní Reinerová, že jste si na nás udělala čas...
de [DE: Ich danke Ihnen vielmals, Frau Reinerová, dass Sie sich für uns Zeit genommen haben...]
00:25:19 HR: Já Vám děkuju, že jste to se mnou vydrželi...
de [DE: HR: Ich danke Ihnen, dass Sie es mit mir ausgehalten haben...]
00:25:25 Tak teď si můžem dát...
de [DE: Und jetzt können wir ein Gläschen...]