File "AGFl_AV.22.1042.mp4"

Actual file name AGFl_AV.22.1042.mp4
Folder name
Sources KZ-Gedenkstätte Flossenbürg
Signatur: AGFl AV.22.1042
File size 232.93 MB
Size 640px × 480px
Preview
MPEG4
Referenced by
Duration 00:34:55
Aspect ratio 4:3

Subtitles for "AGFl_AV.22.1042.mp4"

00:00:06 IV: Řekněte nám prosím, jak se Vám nakonec podařilo dostat se do stejné skupiny, jako byla Vaše sestra.
de [DE: IV: Sagen Sie uns bitte, wie es Ihnen schließlich gelungen ist, in die gleiche Gruppe wie ihre Schwester zu kommen.]
00:00:13 Jak se to nakonec podařilo?
de [DE: Wie haben sie das letztlich geschafft?]
00:00:15 Jak jste se vyměnila čísla nebo koho jste našla...?
de [DE: Wie haben Sie die Nummer getauscht oder wen haben Sie gefunden...?]
00:00:18 RP: No, tam ve skupině, protože ona chodila do pole...
de [DE: RP: Na, da in der Gruppe, weil sie aufs Feld ging...]
00:00:24 dělat a dost těžko dělala, dlouho.
de [DE: Zur Arbeit und sie hat sehr schwer gearbeitet, lange.]
00:00:31 No, ale tam se našel. V kuchyni se [ne]našel žádnej, kdo by šel do její skupiny.
de [DE: Aber da habe ich sie gefunden. In der Küche hat sich niemand gefunden, der in ihre Gruppe gegangen ist.]
00:00:38 No tak já jsem zase začala shánět někoho,
de [DE: Und so habe ich wieder begonnen jemanden zu suchen,]
00:00:42 kdo by šel místo mě do kuchyni.
de [DE: der an meiner Stelle in die Küche gehen würde.]
00:00:44 Tak to se našli...
de [DE: Und der hat sich gefunden...]
00:00:47 Ono to bylo zrovna, že tam byly taky sestry takhle
de [DE: Das war gerade so, dass da auch zwei Schwestern waren,]
00:00:52 a tak jsme to vyměnily jako sestra za sestru.
de [DE: und so haben wir das getauscht, Schwester gegen Schwester.]
00:00:55 Číslo už žádnej nesháněl, to nic...
de [DE: Um eine Nummer hat sich schon keiner mehr gekümmert, das nicht...]
00:01:01 A jméno, papíry žádný nebyly a taky tam existovala pod -
de [DE: Und Namen, Papiere hat es nicht gegeben und ich habe da auch existiert unter - ]
00:01:05 ne jako moje jméno rodný, ale cizí,
de [DE: nicht unter meinem Geburtsnamen, sondern unter einem fremden,]
00:01:11 prostě nějak jsem neřekla jméno.
de [DE: ich habe einfach den Namen nicht gesagt.]
00:01:15 Žádnej se nesháněl a bylo to jedno.
de [DE: Keiner hat ihn wissen wollen, das war egal.]
00:01:18 Hlavně se jednalo o to číslo.
de [DE: Vor allem ging es um die Nummer.]
00:01:20 No a to číslo jsme si vyměnily, jak jsme měli na tych hadrech ty čísla hadříkem přilepený,
de [DE: Und die Nummer haben wir uns getauscht, wie wir sie an der Kleidung angeheftet hatten,]
00:01:27 tak to jsme si vyměnily
de [DE: so haben wir die getauscht]
00:01:22 a tím to končilo.
de [DE: und damit war Schluss.]
00:01:30 To že to tetování, číslo, to žádnej nehlídal.
de [DE: Die Tätowierung, die Nummer, die hat keiner kontrolliert.]
00:01:33 To hlídali akorát... já jsem chodila...
de [DE: Darauf haben nur aufgepasst die... Wie ich gegangen bin...]
00:01:35 Mě se stalo to, že jednou dělali... byla taková selekce -
de [DE: Mir ist das passiert, dass einmal... Da war so eine Selektion -]
00:01:44 no vybrali nějaký... do práce a některý -
de [DE: da haben sie einige ausgewählt... für die Arbeit und einige - ]
00:01:50 a najednou ještě lékař vybíral nějaký takhle a potřebovali krev, taky.
de [DE: und auf einmal hat der Arzt noch einige so ausgewählt und sie brauchten Blut.]
00:01:56 Nevím, jestli to potřebovali pro experiment nějakej anebo pro...
de [DE: Ich weiß nicht, ob sie das für irgendein Experiment brauchten oder für...]
00:02:02 pro raněný a těm jako nevadilo, že je to židovská krev...
de [DE: Für Verwundete und die hat das nicht gestört, dass das jüdisches Blut war...]
00:02:08 Tak, ale mě brali krev taky, jo...
de [DE: Aber mir haben sie Blut abgenommen, ja,...]
00:02:11 Vždycky jednou za měsíc, no a to se psalo jenom to číslo.
de [DE: Immer einmal im Monat, und da haben sie nur die Nummer aufgeschrieben.]
00:02:17 No a podle toho čísla se drželi,
de [DE: Und an diese Nummer haben sie sich gehalten,]
00:02:21 vyvolávali to číslo na krev.
de [DE: sie haben diese Nummer für das Blut aufgerufen.]
00:02:23 No, a tak prostě jsme si vyměnily ty hadříky. To tetování, to nešlo vyměnit...
de [DE: Na und so haben wir nur die Kleider gewechselt. Die Tätowierung konnten wir aber nicht wechseln.]
00:02:30 Tak to jsme nechali holt bejt a všechny...
de [DE: Also haben wir das eben bleiben lassen und alle...]
00:02:35 Já jsem se hlásila na její číslo a já na svojí a hotovo.
de [DE: Ich habe mich auf Ihre Nummer gemeldet und auf meine und fertig.]
00:02:40 No, a tak jsem chodila s ní do pole dělat.
de [DE: So bin ich zur Arbeit auf das Feld gegangen.]
00:02:46 Tak do pole - tam se uklízelo, to už byla zima a už padal sníh
de [DE: Aufs Feld - dort haben wir aufgeräumt, es war schon Winter und es fiel Schnee]
00:02:53 a sklízelo se zelí.
de [DE: und es wurde Kohl geerntet.]
00:02:58 A to, ikdyž to mrzne a ve sněhu, tak tomu to nevadí.
de [DE: Und dem macht das nichts aus, wenn es friert und Schnee liegt.]
00:03:03 Tak jsme sklízeli zelí tenkrát.
de [DE: So haben wir damals den Kohl geerntet.]
00:03:08 A nosili to do toho... tam byla taková hala velká,
de [DE: Und ihn in so eine... Da war so eine große Halle,]
00:03:13 v poli, a v té... té hale, tam se to nosilo a tam se to krájelo,
de [DE: auf dem Feld. Und in der Halle, da haben wir das hingetragen und da wurde es geschnitten.]
00:03:24 ale oni měli na to takovej stroj,
de [DE: Aber sie hatten dazu so eine Maschine,]
00:03:27 že to dali do stroje a ten to nakrájel a dávali to do bazénu.
de [DE: dass sie den Kohl in die Maschine getan haben, und die hat den geschnitten und sie haben ihn in so ein Becken gegeben.]
00:03:32 Tam byly takový velký bazény - kolem dokola.
de [DE: Da war so ein großes Becken - rund herum.]
00:03:36 A tam se to nakládalo, to zelí.
de [DE: Und da wurde der Kohl eingelegt.]
00:03:38 No a brambory už byly vybraný a už byly uložený taky do krechtu
de [DE: Und Kartoffeln waren schon aufgelesen und waren auch schon in die Miete gelegt]
00:03:45 a zjistilo se, že ty brambory tam hnijou,
de [DE: und sie haben gemerkt, dass die Kartoffeln da faulen,]
00:03:49 protože ty větráky, co tam byly, ty byly zavřený.
de [DE: denn die Lüftungslöcher, die da waren, die waren zu.]
00:03:54 Nechali to otevřený, brambory zmrzly.
de [DE: Haben sie sie aufgelassen, sind die Kartoffeln erfroren.]
00:03:57 A potom tam hnily taky.
de [DE: Und dann sind sie auch gefault.]
00:04:00 Tak jsme musely v těch krech... těch krechtech ty brambory přebírat,
de [DE: So mussten wir die Kartoffeln in diesen Mieten sortieren,]
00:04:04 nakládat na auto a necha... někam to vozili pryč.
de [DE: auf ein Auto laden und sie haben die irgendwohin weggefahren.]
00:04:08 No, bylo to škaredý, bylo to studený.
de [DE: Na, das war schrecklich, das war kalt.]
00:04:12 My jsme nebyly tak oblečený, no, ale dělalo se to.
de [DE: Wir waren nicht dafür angezogen, aber wir haben es gemacht.]
00:04:17 A takhle jsme dělaly, až jednou...
de [DE: Und so haben wir gearbeitet, bis einmal...]
00:04:23 Potom začali evakuovat taky, poněvadž fronta se blí... blížila
de [DE: Dann haben sie auch begonnen zu evakuieren, denn die Front rückte näher,]
00:04:31 a začali nás evakuovat.
de [DE: und sie haben angefangen uns zu evakuieren.]
00:04:35 Tak je... Najednou došlo na nás... na naši skupiny taky... Tak se...
de [DE: So ist... auf einmal kam die Reihe an uns ... auch an unsere Gruppe... Also...]
00:04:43 IV: Jak ta evakuace probíhala?
de [DE: IV: Wie ist die Evakuierung abgelaufen?]
00:04:45 Ten tábor se musel postupem času hrozně měnit. Ubývalo lidí..
de [DE: Das Lager muss sich im Laufe der Zeit enorm geändert haben. Es waren immer weniger Leute...]
00:04:49 RP: Ale...
de [DE: RP: Aber...]
00:04:50 IV: Musel tam být hrozný zmatek. Jak si na to vzpomínáte?
de [DE: IV: Es muss ein fürchterliches Durcheinander geherrscht haben. Wie erinnern Sie sich daran?]
00:04:51 RP: A ubývalo... Ubývalo, ale lidí taky po... pořád přibejvalo. Jo?
de [DE: RP: Leute sind weggegangen, aber es sind auch immerzu welche gekommen, ja? ]
00:04:58 Takže oni eh... museli ty starý už odexponovat,
de [DE: Also sie... sie mussten sie Alten schon wegschaffen,]
00:05:04 evakuovat a zase ty nový tam byli ubytovaný.
de [DE: evakuieren, und dann wurden die Neuen da untergebracht.]
00:05:07 No tak to se tam normálně denně, denně tam přijížděl vlak...
de [DE: Und so ist ganz normal täglich ein Zug angekommen...]
00:05:12 Jo. A přiváželi. To potom přiváželi z toho, z celýho Maďarka už, jo?
de [DE: Ja. Und sie haben herangeschafft. Die haben sie dann aus ganz Ungarn herangeschafft, ja?]
00:05:23 To tam asi, z venkova... přiváželi a...
de [DE: Vom Land her haben sie sie herangeschafft, und]
00:05:31 z Budapešti - myslím, že vůbec nedošlo na Budapešť.
de [DE: aus Budapest - ich glaube Budapest ist gar nicht drangekommen.]
00:05:35 To už bylo potom konec.
de [DE: Da war es dann schon zu Ende.]
00:05:39 Ale přiváželi tam z Holandska, z Francie... a ještě odněkud. Tam bylo ještě...
de [DE: Aber sie haben herangeschafft aus Holland, aus Frankreich und noch von irgendwo. Da war noch...]
00:05:50 z některých tych států, taky židovský...
de [DE: Aus manchen dieser Staaten, auch jüdische...]
00:05:54 No a ty tam byli už a v tom Birkenau už žádný árijci nebyli. Jo?
de [DE: Die waren da schon und in Birkenau gab es schon keine Arier mehr. Ja?]
00:06:01 Poněvadž... a tím pádem ti funkcionáři se taky měnili. Jo?
de [DE: Weil... Und damit haben sich auch die Funktionäre geändert. Ja?]
00:06:08 Takový... to bylo spoustu vězňů funk... funkcionáři.
de [DE: Solche... viele Häftlinge waren Funktionäre.]
00:06:13 A to bylo všechno, jak když jsme byli... když nás sem přivezli, tak tam bylo...
de [DE: Und das war alles, wie als wir waren... als sie uns gebracht haben, da war das...]
IV: Ještě teda k tý...
de [DE: IV: Noch zu den..]
00:06:25 RP: Hm, hm...
de [DE: RP: Ähm...]
00:06:27 IV: Nejste unavená?
de [DE: IV: Sind Sie nicht müde?]
00:06:29 RP: Ne, já jenom přemejšlím...co jsem to... {smích}
de [DE: RP: Nein, ich überlege nur... was bin ich da {lacht}]
00:06:31 IV: Jenom přemejšlíte...To nemůže bejt stejný, to se jako nebude kontrolovat...{smích}
de [DE: IV: Überlegen Sie nur. Das muss nicht gleich sein, das wird nicht kontrolliert... {lacht}]
00:06:35 RP: Ale né, né. Nemůžu to stejně jináč řikat, než tak jak to řikám, protože...
de [DE: RP: Aber nein, nein. Ich kann es sowieso nicht anders sagen, als so, wie ich es sage, weil...]
00:06:40 IV: Na slovech nezáleží...
de [DE: IV: Auf die Worte kommt es nicht an...]
00:06:44 IV: Tak já bych se Vás zeptala, paní Pelánková,
de [DE: IV: Also ich würde Sie fragen, Frau Pelánková,]
00:06:47 jak se Vám podařilo dostat se do stejného komanda, jako byla Vaše sestra Růžena.
de [DE: wie es Ihnen gelungen ist, in das gleiche Kommando zu kommen, in dem Ihre Schwester Růžena war.]
00:06:54 RP: No tak to bylo tak, že já jsem sháněla...
de [DE: RP: Na das war so, dass ich gesucht habe...]
00:06:59 Když jsem se dozvěděla, kde je, tak jsem se sháněla někoho,
de [DE: Als ich erfahren habe, wo sie ist, habe ich jemanden gesucht,]
00:07:03 kdo by se vyměnil, Růženu, že by se dostala ke mně do kuchyně
de [DE: der tauschen würde mit Růžena, so dass sie zu mir in die Küche kommt]
00:07:09 anebo já do její skupiny, pracovní.
de [DE: oder ich in ihre Arbeitsgruppe.]
00:07:13 No, tak do kychyně se mi nepovedlo ji dostat,
de [DE: Und in die Küche habe ich sie nicht kriegen können,]
00:07:18 ale povedlo se mi vyměnit někoho z její skupiny místo mě do kuchyně.
de [DE: aber ich habe es geschafft, jemanden aus ihrer Gruppe an meiner Stelle in die Küche zu wechseln.]
00:07:25 A tak jsme byly společně až k tomu odjezdu.
de [DE: Und so waren wir zusammen bis zur Abfahrt.]
00:07:31 Ale chodily jsme do práce uklízet - to ještě bylo na poli zelí.
de [DE: Und wir sind zur Arbeit gegangen aufräumen - da war auf den Feldern noch der Kohl.]
00:07:38 To jsme je uklízeli, přinehli... přinesli do tý haly a v té hale se to řezalo
de [DE: Den haben wir zusammengeräumt, in diese Halle gebracht, und in der Halle wurde das geschnitten]
00:07:48 a nakládalo se to do bazénu. Jo?
de [DE: und in ein Becken gepackt. Ja?]
00:07:52 A když to bylo všecko hotový, takže nás... půjdeme na transport.
de [DE: Und als das alles fertig war... gehen wir in den Transport.]
00:07:58 A tím transportem nás vypravili a dovezli -
de [DE: Und mit dem Transport haben sie uns hingebracht - ]
00:08:04 dali nám eh... v mra... do mrazu na noc místo deky papírovej pytel
de [DE: sie gaben uns... für den Frost in der Nacht statt Decken Papierbeutel]
00:08:11 a všechny, kdo se... kdo nalezl - vlezl do papírovýho pytle,
de [DE: und alle, die da waren, sind in den Papierbeutel gekrochen,]
00:08:16 ten se vzbudil v cárech papíru.
de [DE: man ist in einem Papierfetzen aufgewacht.]
00:08:19 No a pak už jsme neměli nic
de [DE: Und dann hatten wir schon gar nichts mehr,]
00:08:22 a trvalo to několik dní, než jsme tam dorazili... do Bergen-Belsenu.
de [DE: und es hat einige Tage gedauert, bis wir angekommen sind... in Bergen-Belsen.]
00:08:27 Tam byl tyfus, tam nic nefungovalo, než ty baráky tam byly, ty byly prázdný.
de [DE: Da gab es Typhus, da hat nichts funktioniert, da gab es nur die Baracken, und die waren leer.]
00:08:36 Ani slamníky tam nebyly a palandy, nic, než...
de [DE: Nicht mal Strohsäcke und Pritschen waren da, nichts... als...]
00:08:42 My jsme byli... Dostali jsme se do baráku, kde bylo jenom na zemi chvojí z lesa
de [DE: Wir sind gewesen... Wir sind in eine Baracke gekommen, wo es auf dem Boden nur Reisig aus dem Wald gab,]
00:08:48 a na tom jsme leželi. A spali.
de [DE: und darauf haben wir gelegen. Und geschlafen.]
00:08:52 A tam všecko bylo zmrzlý a všecko, i ta voda byla zkažená.
de [DE: Und da war alles gefroren und alles, auch das Wasser war verdorben.]
00:09:00 To se... nebyla, akorát někdy, někdys, jak jsme chodili po venku,
de [DE: Da... war nichts... nur manchmal, wenn wir raus gegangen sind,]
00:09:08 tak kde byl sníh a byl čistej, tak jsme ještě se najedli sněhu.
de [DE: wo Schnee lag und der sauber war, da haben wir den gegessen.]
00:09:17 A chleba jsme dostali k večeru až -
de [DE: Und Brot haben wir erst zum Abendessen bekommen - ]
00:09:22 šest porce na jeden, na jeden bochník
de [DE: sechs Portionen auf einen Laib,]
00:09:27 a to bylo všechno.
de [DE: und das war alles.]
00:09:30 Potom asi za tři... za dva nebo za tři tejdny přišel nějakej esesák,
de [DE: Dann nach etwa drei... nach zwei oder drei Wochen kam irgendein SS-Mann,]
00:09:39 několik a... a civilisti a vybírali, že potřebujou do fabriky.
de [DE: einige... und Zivilisten und haben Leute ausgewählt, dass sie die für die Fabrik brauchen.]
00:09:46 No, tak nás vybrali - jak jsme byli nastoupený, tak oni vybrali.
de [DE: Und so haben sie uns ausgewählt - wie wir angetreten waren, haben sie uns ausgewählt.]
00:09:53 Vybrali mě a Růženu ne, byla menší, než já, asi slabší taky,
de [DE: Sie haben mich ausgewählt und Růžena nicht, sie war kleiner als ich und wohl auch schwächer,]
00:09:58 tak jí nechtěli a já jsem se sebrala a bez slova jsem šla dozadu,
de [DE: so haben sie sie nicht gewollt, und ich bin wortlos nach hinten gegangen,]
00:10:04 že tam nepujdu taky.
de [DE: dass ich auch nicht gehen werde.]
00:10:06 Nakonec ji vzali, no tak jsme jeli tam, tam nast... do tych Rochlitz.
de [DE: Schließlich haben sie sie genommen, also sind wir dahin gegangen, da angetreten... nach Rochlitz.]
00:10:14 A v Rochlitzich nas rozdělili na tři směny.
de [DE: Und in Rochlitz haben sie uns in drei Schichten aufgeteilt.]
00:10:19 A dělala na směnu - jedna parta byla padesát.
de [DE: Und wir haben in Schichten gearbeitet - eine Gruppe waren 50 Leute.]
00:10:24 A obsluhovaly jsme stroje, obráběcí stroje, které jsme žádná neznaly
de [DE: Und wir haben Maschinen bedient, Fräsmaschinen, die keiner von uns gekannt hat]
00:10:30 a nevěděly jsme, jak s tím zacházet.
de [DE: und wir wussten nicht, wie wir damit umgehen sollen.]
00:10:32 Měli jsme mistři, civilisti to byli, starší páni,
de [DE: Wir hatten Meister, das waren Zivilisten, ältere Männer,]
00:10:39 a ti nám to vysvětlovali. Něco jsme mu rozuměli, něco jsme nerozuměli
de [DE: die haben uns das erklärt. Etwas haben wir verstanden, etwas haben wir nicht verstanden,]
00:10:44 a přikejvaly jsme, jó, jó, jó... A tím to končilo.
de [DE: und wir haben genickt, ja, ja, ja... Und das war alles.]
00:10:49 A když odešla i první s...
de [DE: Und als die erste...]
00:10:54 Když odeslali první zásilku hotovou, naloženou, složenou, spočítanou do krabic
de [DE: Als sie die erste Lieferung abgesandt haben, fertig, verpackt, geordnet, in Schachteln gezählt,]
00:11:02 a odvezli já nevím kam, tak za čas přišla zpráva,
de [DE: und die haben sie ich weiß nicht wohin gebracht, da kam nach einiger Zeit die Nachricht,]
00:11:07 že to je všecko aušus.
de [DE: dass das alles Ausschuss ist.]
00:11:10 A tak nás potrestali poprvně.
de [DE: Und da haben sie uns zum ersten Mal bestraft.]
00:11:16 To jsme nedostaly večeře... za to.
de [DE: Wir haben kein Abendessen bekommen... dafür.]
00:11:20 No, podruhý, když zásilka odešla a přišla zase zpráva, že to je špatný,
de [DE: Und beim zweiten Mal, als die Sendung abging und wieder die Nachricht kam, dass sie schlecht ist,]
00:11:28 tak to už bylo fyzický trestání.
de [DE: da waren es schon physische Strafen.]
00:11:31 No a tak to pokračovalo pokaždý, když odešla a odeslala zásilka.
de [DE: Und so ging das jedes Mal, wenn eine Lieferung wegging.]
00:11:37 A tak mě už to přestalo bavit a řekla jsem si:
de [DE: Das hat mir dann schon keinen Spaß mehr gemacht und ich habe mir gesagt:]
00:11:41 "Tak řekněte, jak to máme dělat!
de [DE: "Dann sagt doch, wie wir das machen sollen!]
00:11:45 A pokaždý, když my budeme dělat pořád a pak nás zase zbijou,
de [DE: Jedes Mal, wenn wir ordentlich arbeiten dann schlagen sie uns trotzdem wieder,]
00:11:50 tak ať mě zbijou třebas, ale já musím něco udělat."
de [DE: dann sollen sie mich eben schlagen, aber ich muss etwas machen."]
00:11:54 A vymyslela jsem to, že ten stroj musí bejt rozbitej.
de [DE: Und ich habe mir ausgedacht, dass die Maschine kaputt gehen muss.]
00:11:59 To se nedá nic dělat, jedině stroj, kterej dělá ty chyby -
de [DE: Da lässt sich nichts machen - es bleibt nichts anderes, als dass die Maschine, die die Fehler macht]
00:12:05 musí bejt rozbitej.
de [DE: kaputt gehen muss.]
00:12:07 No, tak jsem dělala - ty stroje pustili vždycky ti mistři, jo?
de [DE: Und so habe ich - die Maschinen wurden immer von den Meistern angeschaltet, ja?]
00:12:13 Ten na začátek směny pustil, pustil stroj.
de [DE: Der hat die am Anfang der Schicht angeschaltet, die Maschine.]
00:12:18 Zapnul to do sítě elektrický.
de [DE: Er hat sie ans Stromnetz angeschlossen.]
00:12:21 A když skončila směna, tak on to vytáhl z elektriky.
de [DE: Und wenn die Schicht zu Ende war, hat er sie wieder vom Strom getrennt.]
00:12:26 No, a tak já jsem řekla: " No, já to zkusím."
de [DE: Und so habe ich gesagt: "Gut, ich versuche das."]
00:12:30 A sobě jsem to říkala, nikomu... s nikým jsem se neradila,
de [DE: Und zu mir habe ich das gesagt, niemandem... mit niemandem habe ich mich beraten,]
00:12:33 nikomu jsem nic neřikala, ani se neptala.
de [DE: niemandem habe ich etwas gesagt, niemanden habe ich gefragt.]
00:12:37 A udělala jsem to, když jsme byli dva u jednoho stroje -
de [DE: Und ich habe das getan, als wir zu zweit an einer Maschine waren - ]
00:12:42 tak jedna uklízela a druhá čistila stroj.
de [DE: die eine hat aufgeräumt, die andere hat die Maschine sauber gemacht.]
00:12:46 A já jsem řekla: "Tak dneska já budu čistit stroj..."
de [DE: Und ich habe gesagt: "Heute mache ich die Maschine sauber..."]
00:12:49 To bylo vždycky na konec tejdne.
de [DE: Das war immer am Ende der Woche.]
00:12:51 Tak jsem řekla: "Dobře, tak já budu čistit dneska stroj... a druhá bude uklízet kolem."
de [DE: So habe ich gesagt: "Gut, also ich mache heute die Maschine sauber... und die zweite räumt drumherum auf."]
00:12:58 A já jsem povolila všechny šrouby na tem stroji.
de [DE: Und ich habe alle Schrauben an der Maschine gelöst.]
00:13:04 Kde nějakej šroub, všecko jsem povolila.
de [DE: Wo eine Schraube war, habe ich sie gelöst.]
00:13:08 Bylo to ze sítě vyho... vyhozený. To však chodil mistr.
de [DE: Die Maschine war vom Netz genommen. Das hat der Meister gemacht.]
00:13:13 Jenomže když jsem to udělala, tak jsem to zapla.
de [DE: Nur als ich das gemacht habe, habe ich die Maschine eingeschaltet.]
00:13:17 A jak jsem to zapla do sítě, tak to vybouchlo.
de [DE: Und dann habe ich die Maschine ans Netz gesteckt, und sie ist in die Luft geflogen.]
00:13:22 Vybouchlo to, dost škody to nadělalo.
de [DE: Es hat geknallt, einen ordentlichen Schaden hat das gemacht.]
00:13:27 Já jsem by... měla rozbitý ruce a něco mi spadlo na nohu, taky,
de [DE: Ich war... ich hatte kaputte Hände und etwas ist mir auch auf den Fuß gefallen,]
00:13:35 a bylo mě to jedno {hrdě}, ale stroj je pryč.
de [DE: und es war mir egal {stolz}, aber die Maschine war weg.]
00:13:39 A stroj, než ho udělaj, než ho spraví, tak - co já vím... to bude - nic.
de [DE: Und die Maschine, bis sie sie reparieren, bis dahin - was weiß ich... passiert gar nichts.]
00:13:46 Já jsem byla spokojená, sice jsem dělala taky překvapenou,
de [DE: Ich war zufrieden, ich habe zwar überrascht getan,]
00:13:51 všechny se zběhli, mistři, esesáci tam měli ty dozorci eh...
de [DE: alle sind zusammengelaufen, die Meister, die SS-Männer hatten da Aufseher...]
00:13:58 vedle místnost, tak ty taky přilítli,
de [DE: Neben dem Raum, die sind auch hergerannt,]
00:14:03 když slyšeli, tak začali řvát a křičet a hulákat a strašně
de [DE: als sie das gehört haben, und sie fingen an, schrecklich zu schreien und zu brüllen]
00:14:07 a já jsem... nic - zvedlala jsem ramena, že nic nevím.
de [DE: und ich habe... nichts - ich habe mit den Schultern gezuckt, dass ich nichts weiß.]
00:14:13 Oni se pustili do mistra, že to asi bylo tím, že nevypnul to z toho.
de [DE: Sie haben über den Meister hergezogen, dass das daher kommt, dass er die Maschine nicht vom Netz getrennt hat.]
00:14:21 On řikal, že to vypnuli. Já jsem neříkala nic.
de [DE: Er hat gesagt, dass er sie ausgeschaltet hat. Ich habe nichts gesagt.]
00:14:25 A... no, řikal: "To jsem musela zapnout... "
de [DE: Und er sagte: "Sie muss die eingeschaltet haben..."]
00:14:30 A já jsem řekla: "Já to nevím!"
de [DE: Und ich sagte: "Ich weiß das nicht!"]
00:14:33 A tak mě zbili ještě k tomu, ikdyž jsem měla krvavý rány,
de [DE: Und so haben sie mich noch verprügelt, obwohl ich schon blutige Wunden hatte,]
00:14:40 tak mě ještě zbili, místo, aby mě pomohli,
de [DE: da haben sie mich noch geschlagen, anstatt dass sie mir geholfen hätten,]
00:14:45 tak zbili mě, ale já jsem byla spokojená.
de [DE: sie haben mich geschlagen, aber ich war zufrieden.]
00:14:49 Dělat se nemohlo...nikdo nedělal nic, protože nedalo se to ukončit.
de [DE: Arbeiten konnte man nicht... niemand hat etwas gemacht, weil das nicht zu Ende gebracht werden konnte.]
00:14:57 Já jsem nic nedělala a bylo to.
de [DE: Ich habe nichts gemacht und das war's.]
00:15:01 A takhle - ten stroj se nespravil už za tu dobu,
de [DE: Und diese - die Maschine ist nicht mehr repariert worden,]
00:15:05 co my jsme tam byly
de [DE: so lange wie wir dort waren.]
00:15:07 a za tři tejdny nás naložili zase do vagónů
de [DE: Und nach drei Wochen haben sie uns wieder in Waggons geladen]
00:15:13 z tych Rochlitz a odvezli někam pryč.
de [DE: und haben uns aus Rochlitz irgendwohin weggebracht.]
00:15:18 IV: Mohla byste mi říct, jak ten tábor v Rochlitzích vypadal?
de [DE: IV: Können Sie mir sagen, wie das Lager in Rochlitz aussah?]
00:15:22 To byl jediný závod pro který se pracovalo?
de [DE: Das war der einzige Betrieb, für den gearbeitet wurde?]
00:15:25 A bylo to přímo u toho závodu?
de [DE: Und war das driekt bei dem Betrieb?]
00:15:26 RP: Ne, ne, ne, ne, ne, ne, ne. To bylo úplně jako... jako v poli.
de [DE: RP: Nein, nein, nein, nein, nein, nein, nein. Das war ganz wie.. wie auf dem Feld.]
00:15:30 Já jsem v městě nikdy nebyla, v Rochlitzích,
de [DE: Ich bin in der Stadt nie gewesen, in Rochlitz,]
00:15:37 ale ty, které chodily tam někam pro, pro obědy,
de [DE: aber die, die da irgendwo fürs Mittagessen hingegangen sind,]
00:15:42 tak říkaly, že tam neviděli civilistu, jenom vojáci.
de [DE: die haben gesagt, dass sie da kein Zivilisten gesehen haben, nur Soldaten.]
00:15:49 Ale já jsem tam nikdy nebyla.
de [DE: Aber ich bin da nie gewesen.]
00:15:52 Poněvadž já jsem dělala...
de [DE: Weil ich gearbeitet habe...]
00:15:53 To právě byli ještě asi deset lidí, který se o to starali.
de [DE: Das waren noch so etwa zehn Leute, die sich darum gekümmert haben.]
00:15:59 Tak ty chodili... ty nechodili do fabriky a ty cho... ty se starali o to, o zásobu.
de [DE: Die sind gegangen... Die sind nicht in die Fabrik gegangen, die haben sich um die Vorräte gekümmert.]
00:16:04 Tak já to nevím, ale o ni říkali, že tam neviděli civilisty.
de [DE: Ich weiß das nicht, aber sie haben gesagt, dass sie da keine Zivilisten gesehen haben.]
00:16:08 Tam to bylo všecko vojsko. A...
de [DE: Da waren alles nur Soldaten. Und...]
00:16:11 IV: Ten tábor samotný byl jak velký?
de [DE: IV: Wie groß war das Lager selbst?]
00:16:13 RP: Ten tábor... no, to bylo jako v poli.
de [DE: RP: Das Lager... Das war wie auf dem Feld.]
00:16:16 To byla ta velká hala, kde byly namontovaný ty stroje.
de [DE: Das war eine große Halle, wo diese Maschinen montiert waren.]
00:16:22 Tam byl vedle barák, kde jsme bydleli
de [DE: Und nebenan war die Baracke, wo wir gewohnt haben,]
00:16:26 a ještě byl takovej další ještě takovej barák, kde bydleli ty dozorci.
de [DE: und dann war da noch eine weitere Baracke, wo die Aufseher gewohnt haben.]
00:16:33 IV: A civilisti mimo těch místních tam žádní nebyli?
de [DE: IV: Und Zivilisten gab es außer den Meistern keine?]
00:16:36 RP: Nikdo. Nikdo.
de [DE: RP: Niemand. Niemand.]
00:16:38 IV: V tom závodě pracovaly jenom ženy, jenom vězeňkyně?
de [DE: IV: In dem Betrieb arbeiteten nur Frauen, nur weibliche Häftlinge?]
00:16:41 RP: Jenom my, ženy, vězeňkyně, a dva civilisti - mistři - ty byli civilisti.
de [DE: RP: Nur wir, Frauen, weibliche Gefangene, und zwei Zivilisten - die Meister - das waren Zivilisten.]
00:16:49 Ty nebyli vojáci a byli to starší pánové už.
de [DE: Das waren keine Soldaten, das waren schon ältere Männer.]
00:16:55 IV: A jak se k Vám chovali?
de [DE: IV: Und wie haben die sich Ihnen gegenüber verhalten?]
00:16:56 RP: No ty se chovali slušně.
de [DE: RP: Die waren anständig.]
00:16:59 Dokonce kolikrát... někdy... protože oni si nosili svačinu,
de [DE: Einige Male sogar... manchmal... denn die hatten ihre Brotzeit da dabei,]
00:17:07 tak kolikrát jedli a... a rozhlíželi se
de [DE: ein paarmal haben sie gegessen... und sich umgesehen]
00:17:12 a když viděli, některá, že se na ně kouká nějak, tak ulomil kus chleba -
de [DE: und wenn sie gesehen haben, dass eine so rüberschaut, dann haben sie ein Stück Brot abgebrochen - ]
00:17:15 většinou to byl mazanej chleba se sádlem nebo něčím -
de [DE: meist ein geschmiertes Brot mit Schmalz oder irgendetwas - ]
00:17:19 tak jí podal. Jo? Ale jináč nevím.
de [DE: und habe es ihr gegeben. Ja? Aber sonst weiß ich nichts.]
00:17:24 Akorát, protože tenkrát, když, když se to stalo s tím strojem, tak se rozčilovali strašně,
de [DE: Nur, weil damals, als das mit der Maschine passiert ist, da haben sie sich fürchterlich aufgeregt,]
00:17:29 protože oni asi byli taky potrestaný a pak se rozčilovali.
de [DE: weil sie wohl auch bestraft worden sind und dann haben sie sich aufgeregt.]
00:17:35 Jináč jsem žádnýho civilistu neviděla...
de [DE: Sonst habe ich da keinen Zivilisten gesehen...]
00:17:38 Až nás navo... naložili do vlaku, zase, a odvezli,
de [DE: Bis sie uns in den Zug geladen haben, wieder, und weggebracht,]
00:17:46 několik dní, ale jak dlouho, to nevím,
de [DE: einige Tage, aber wie lange, das weiß ich nicht,]
00:17:49 ale trvalo to dlouho, protože vždycky se někde muselo stát.
de [DE: aber es dauerte lange, denn immer musste man irgendwo stehen.]
00:17:54 Že musela - jela kolona - vojsko a
de [DE: Man musste - eine Kolonne fuhr - Soldaten ]
00:17:58 nebo munice vozili, jo? Takže se stálo.
de [DE: oder Munition haben sie gefahren, ja? Also stand das wieder.]
00:18:01 Tak a my jsme čekali někde odstavený.
de [DE: So haben wir irgendwo auf dem Abstellgleis gestanden.]
00:18:04 No a nakonec jsme dojely do tych Graslitz {Kraslice}.
de [DE: Und schließlich sind so wir nach Graslitz {Kraslice} gekommen.]
00:18:09 Ty Kraslice, to byly nějaký kasárna, které byly -
de [DE: Kraslice, das war so eine Kaserne, die war -]
00:18:15 ve městě jsem nebyla - ale to byly nějaký kasárna,
de [DE: in der Stadt bin ich nicht gewesen - aber das waren irgendwelche Kasernen,]
00:18:20 protože to mělo velký haly, obrovský,
de [DE: weil die so große Hallen hatten, riesige,]
00:18:24 a byly tam kavalce, tříposchoďové.
de [DE: und da waren Pritschen, dreistöckige.]
00:18:29 A bylo to blízko trati.
de [DE: Und das war in der Nähe der Gleise.]
00:18:32 Protože to bylo nějak v údolí, v dolině.
de [DE: Denn das war irgendwo in einer Senke, im Tal.]
00:18:38 A trať byla vyzdvižena -
de [DE: Und die Gleise lagen höher -]
00:18:41 nějakou... nějakej svah tam byl
de [DE: da war so eine Böschung]
00:18:44 a tam šla t... šla ta trať. A tam jely vlaky.
de [DE: und da gingen die Gleise. Und dort fuhren die Züge.]
00:18:48 Tak ty jsme viděly nebo slyšely spíš.
de [DE: Die haben wir gesehen, oder eher gehört.]
00:18:51 Vidět tam nahoru... moc nebylo vidět, ale slyšely jsme to.
de [DE: Zu sehen war dort nach oben nicht viel, aber gehört haben wir das.]
00:18:56 No a tam jsme byly pár dní - dlouho ne...
de [DE: Na und da waren wir ein paar Tage - nicht lange...]
00:19:03 a najednou... A ven jsme - nepustili.
de [DE: Und auf einmal... Und raus sind wir nicht gelassen worden.]
00:19:06 Ven nás z tej budovy nepustili.
de [DE: Nach draußen und aus dem Gebäude haben sie uns nicht gelassen.]
00:19:09 Ještě jsem slyšela v dalším křídle, že jsou taky lidi.
de [DE: Dann habe ich noch gehört im anderen Flügel, dass da auch Leute sind.]
00:19:13 Hovořili, ale nikdy jsem... jsme se nesešli spolu, abysme nějak hovořili.
de [DE: Sie haben gesprochen, aber nie habe ich... Wir sind uns nicht begegnet, dass wir miteinander hätten sprechen können.]
00:19:19 A na to slyšíme, jak jede vlak...
de [DE: Und dann haben wir gehört, wie ein Zug fährt...]
00:19:24 a najednou jsme slyšely zvuk letadla taky.
de [DE: Und auf einmal haben wir auch Flugzeuggeräusche gehört.]
00:19:29 A tak kdo moh k oknu anebo z kavalce vidět,
de [DE: Und wer konnte, hat versucht am Fenster oder von den Pritschen etwas zu sehen,]
00:19:35 tak jsme se dívaly, cos letadla, že jedou tam, taky
de [DE: so haben wir gesehen, dass das Flugzeug auch dahin fliegt,]
00:19:41 a vlak taky... a najednou začalo to bouchat.
de [DE: und der Zug auch... und auf einmal gab es Explosionen.]
00:19:45 A oni tam naházeli na ten vlak z letadla rakety.
de [DE: Und die haben aus dem Flugzeug Raketen auf den Zug geworfen.]
00:19:52 A ty vybouchly a rozsekaly...eh rozháze... rozhodily trať,
de [DE: Und die sind explodiert und haben die Gleise zerschlagen... zerstört,]
00:19:59 ty vozy a z tych vozů utíkali - byli tam vězňové taky,
de [DE: die Wagen und aus den Wagen flohen - da waren auch Häftlinge,]
00:20:08 protože šli v pruhovaných...vězňové - muži,
de [DE: denn sie gingen in den gestreiften... Häftlinge - Männer,]
00:20:11 v pruhovaných šatech - jsme viděly, ale viděly jsme tam strašně moc vojska taky,
de [DE: in gestreiften Monturen - die haben wir gesehen, aber wir haben auch schrecklich viele Soldaten gesehen,]
00:20:17 z tych vlaků. Spíš... nevím co to bylo.
de [DE: aus den Zügen. Vielmehr... ich weiß nicht was das war.]
00:20:21 No, a ty utíkali z tych vlaků jak... jak to rozbilo, rozsekalo.
de [DE: Und die sind aus dem Zug geflohen... wie der zerstört wurde, zerschlagen.]
00:20:28 No a letadla odletěly a pomalu, ale tam se pořád, pořád po tom svahu
de [DE: Und die Flugzeuge sind langsam weggeflogen, aber da an der Böschung haben sich die ganze Zeit immer weiter]
00:20:34 točili ty lidi z toho vlaku.
de [DE: die Leute aus dem Zug befreit.]
00:20:37 A byli tam - prej tam byli i... i nějaká munice tam byla. Jo? V tom vlaku...
de [DE: Und da war auch - angeblich war da auch... irgendwelche Munition. Ja? In dem Zug...]
00:20:44 No, až se to utišilo, to bylo nějak dopoledne
de [DE: Bis sich das beruhigt hatte, das war Vormittag]
00:20:50 a odpoledne žádnej nic neřikal
de [DE: und nachmittags hat niemand etwas gesagt]
00:20:55 a druhý den nás vyhnali z toho baráku, odtuď,
de [DE: und den nächsten Tag haben sie uns aus dem Haus gejagt, von da,]
00:21:01 a že půjdeme pěšky.
de [DE: und dass wir zur Fuß gehen.]
00:21:04 Vlak, ten už nikdá nejede - půjdeme pěšky.
de [DE: Der Zug fährt nirgendwo mehr hin - wir gehen zu Fuß.]
00:21:08 No a tak nám začal pochod smrti.
de [DE: Und so hat für uns der Todesmarsch begonnen.]
00:21:12 IV: To byla bezesporu nejhorší etapa, kterou jste zažila...
de [DE: IV: Das war zweifellos die schlimmste Etappe, die Sie erlebt haben...]
00:21:15 RP: Ta etapa byla ještě horší, to už nebylo chleba.
de [DE: RP: Die Etappe war noch schlimmer, da gab es kein Brot mehr.]
00:21:20 Nebo nebylo... ani polívka, ani chleba - nic.
de [DE: Es gab... weder Suppe noch Brot - nichts.]
00:21:23 Ani voda, ani oblečený jsme na to nebyly, no a šlo se pořád.
de [DE: Auch kein Wasser, wir waren nicht dafür gekleidet, und es ging immer weiter.]
00:21:32 A pořád se šlo a nevěděly jsme kde.
de [DE: Und man musste immer gehen und wir wussten nicht wohin.]
00:21:34 Tak já teda jsem v Čechách nikdy nebyla,
de [DE: Ich war ja in Böhmen noch nie gewesen,]
00:21:39 tak jsem nevěděla, kde jsem. Ne.
de [DE: so habe ich nicht gewusst, wo ich bin.]
00:21:42 Ale jiný taky ne.
de [DE: Aber andere auch nicht.]
00:21:44 Akorát když jsme šly -
de [DE: Nur als wir gegangen sind - ]
00:21:48 a většinou nás vodili ne nějaký podle hlavních tych silnicích nebo po městech.
de [DE: und zumeist haben sie uns nicht über die Hauptstraßen geführt oder durch Städte.]
00:21:53 To bylo vždycky na okraj města anebo tak.
de [DE: Das war immer am Rand der Stadt oder so.]
00:21:57 Pokud to šlo. Ne - a nebo i po polních cestách.
de [DE: Wenn das ging. Oder auch über Feldwege.]
00:22:01 No, teď oni měli...
de [DE: Na, sie hatten jetzt...]
00:22:05 Ty dozorci, který byly ženy a muži tam ještě, který nás hlídali
de [DE: Die Aufseher, das waren Männer und Frauen, die uns bewacht haben]
00:22:11 i potom na tom pochodu, tak ty měli zásobu a na převlečení
de [DE: auch dann auf dem Marsch, die hatten einen Vorrat zum Umziehen]
00:22:18 a jídlo a to měli na voze.
de [DE: und Essen hatten die auf einem Wagen.]
00:22:22 A ten vůz jsme musely ještě my tahat. Jo?
de [DE: Und den Wagen mussten auch noch wir ziehen. Ja?]
00:22:27 No, tak jejich zásobu a my jsme tahaly.
de [DE: Ja, ihre Vorräte und wir haben gezogen.]
00:22:31 Ale pro nás neměli žádný... pro nás měli jedině -
de [DE: Aber für uns hatten sie gar keine... für uns hatten sie nur -]
00:22:37 někde, když dostali od sedláků,
de [DE: manchmal, wenn sie etwas von einem Bauern bekommen haben,]
00:22:41 někde na kraji města nějaká... na nějakej samotě,
de [DE: irgendwo am Rande von irgendeiner Stadt... auf einem Einzelhof.]
00:22:45 když vařili prasatům na tych pařáků brambory,
de [DE: Als sie den Schweinen im Dampfkessel Kartoffeln gekocht haben,]
00:22:50 tak nabídli, tak nám rozdě- rozdali
de [DE: haben sie angeboten, haben sie an uns ausgegeben,]
00:22:55 ten jeden pařák a to bylo všecko,
de [DE: einen Dampfkessel und das war alles,]
00:22:58 anebo chleba - za celou dobu jsme měli třikrát
de [DE: oder Brot - in der ganze Zeit gab es dreimal etwas,]
00:23:04 a jeden takovej bochník tak pro deset lidí
de [DE: und solch einen Laib für etwa zehn Leute]
00:23:07 nebo pro patnáct - podle toho -
de [DE: oder für fünfzehn - je nachdem -]
00:23:10 a to bylo třikrát za celou dobu.
de [DE: und das war dreimal in der ganzen Zeit.]
00:23:12 Až do konce - to bylo koncem března - a až do 9. května.
de [DE: Bis zum Ende - das war Ende März - und bis zum 9. Mai.]
00:23:17 To bylo všechno, co jsme měly k jídlu.
de [DE: Das war alles, was wir zu Essen hatten.]
00:23:20 IV: Do toho pochodu byly zařazeny jenom ženy?
de [DE: IV: In diesen Marsch sind nur Frauen eingereiht worden?]
00:23:23 Byl to čistě ženský pochod nebo tam byli i muži?
de [DE: War das ein reiner Frauenmarsch oder gab es da auch Männer?]
00:23:26 RP: Ne, to nešli pohromadě. Oni šli muži... našli jsme takovou kolonu taky -
de [DE: RP: Nein, die sind nicht zusammen gegangen. Die Männer sind gegangen - wir sind auch auf so eine Kolonne getroffen -]
00:23:32 šli opačným směrem, ale muži taky.
de [DE: in entgegengesetzter Richtung, aber Männer auch.]
00:23:36 Ale takhle to nešli. To byli vždycky buď ženy anebo muži.
de [DE: Aber so ging das nicht. Das waren immer entweder Männer oder Frauen.]
00:23:40 IV: Kolik Vás mohlo být v tom jednom velkém pochodu z Kraslic?
de [DE: IV: Wie viele etwa waren in diesem großen Marsch aus Kraslice?]
00:23:44 RP: No, to už nás dali dohromady -
de [DE: RP: Na, da haben sie uns zusammengetan - ]
00:23:46 pak jsme zjistily, že doopravdy jsme je slyšely hovořit a že to jsou taky,
de [DE: dann haben wir festgestellt, dass wir sie wirklich haben reden hören und dass sie auch da sind,]
00:23:51 protože tam byli vězňové taky. Jo?
de [DE: weil da auch Häftlinge waren. Ja?]
00:23:54 A ty obě ty křídla vyprázdnili a dali nás dohromady.
de [DE: Und beide Flügel haben die geleert und haben uns zusammengetan.]
00:24:00 No tak tam bylo takovejch... já myslím ty tři tisíce určitě. No...
de [DE: Na da waren so ungefähr... ich glaube 3000 bestimmt. Ja...]
00:24:08 IV: A věděli jste, jakým směrem Vás směřují?
de [DE: IV: Und wussten Sie, in welche Richtung sie geführt werden?]
00:24:12 Kam se máte dostat?... Co je cílová stanice?
de [DE: Wohin es gehen sollte?... Was das Ziel war?]
00:24:14 RP: No, tak eh... zaslechlo, jak oni hovořili mezi sebou
de [DE: RP: Also, wir haben gehört, wie sie untereinander geredet haben]
00:24:21 a když někdo to hlídal a pozoroval, nějak dal to do souvislostí,
de [DE: und wenn jemand das beobachet hat, das in den Zusammenhang gegeben hat,]
00:24:25 tak oni mysleli, že nás dovezou někam eh...
de [DE: dann haben sie gedacht, das sie uns irgendwo bringen nach, äh...]
00:24:30 ještě do jinýho - ne do tábora už, protože to už spíš do Terezína nazpět
de [DE: Noch in ein anderes - nicht mehr in ein Lager, eher nach Thersienstadt zurück]
00:24:36 anebo tak nějak tam, no.
de [DE: oder dort irgendwohin, ja.]
00:24:40 Ale nic jistýho to nebylo. Ne?
de [DE: Aber das war nichts sicheres. Nicht wahr?]
00:24:45 Nikdo nic nevěděl. Nic jsme nevěděly.
de [DE: Niemand hat etwas gewusst. Nichts haben wir gewusst.]
00:24:48 A žádnej nevěděl - asi tam žádnej nebyl, kdo by... protože to byly cizí -
de [DE: Und niemand hat gewusst - da war wohl niemand, der... weil das Fremde waren - ]
00:24:53 my... jako my nebo od daleka, že ten kraj neznal.
de [DE: so wie wir, aus der Ferne, die Gegend hat niemand gekannt .]
00:24:57 A tak akorát někde nějakou značku,
de [DE: Und so gab es nur hier und da ein Schild,]
00:25:03 kam to patří, co to je za město takhle
de [DE: wohin das gehört, was das für eine Stadt ist]
00:25:07 v blízkosti nebo takhle.
de [DE: in der Nähe oder so.]
00:25:09 To jsme věděly. Takže jsme věděly třebas, že jsme v Čechách.
de [DE: Das haben wir gewusst. So haben wir etwa gewusst, dass wir in Böhmen sind.]
00:25:13 Ale kde? Jednou jsme viděli "Karlovy Vary" značku
de [DE: Aber wo? Einmal haben wir das Schild "Karlsbad" gesehen.]
00:25:19 a různě, ale... do města my jsme se nedostaly,
de [DE: und andere, aber... in die Stadt sind wir nicht gekommen,]
00:25:26 protože nás vodili vždycky po tych postranních cestách.
de [DE: weil sie uns immer auf den Nebenstraßen geführt haben.]
00:25:30 IV: Vy jste se pohybovaly na území pohraničí,
de [DE: IV: Sie haben sich im Grenzgebiet bewegt,]
00:25:33 kde bylo převážně německý obyvatelstvo.
de [DE: wo es überwiegend deutsche Bevölkerung gab.]
00:25:35 RP: Německý...
de [DE: RP: Deutsche...]
00:25:35 IV: Jak se k Vám chovali?
de [DE: IV: Wie haben die sich zu Ihnen verhalten?]
00:25:37 RP: No tak ty radši utíkali, když viděli, že někdě, že jde kolona,
de [DE: RP: Die haben sich lieber davongemacht, wenn sie gesehen haben, dass eine Kolonne kommt,]
00:25:43 tak oni utíkali a schovali se.
de [DE: da sind die abgehauen und haben sich versteckt.]
00:25:45 Protože počítali, že jsou to zločinci. Jo?
de [DE: Weil sie gefühlt haben. dass sie Verbrecher sind. Ja?]
00:25:53 IV: Nikde jste se nesetkali s nějakým... s nějakou pomocí -
de [DE: IV: Ist Ihnen nie irgendeine Hilfe begegnet - ]
00:25:58 alespoň vodou na cestě nebo něčím?
de [DE: wenigstens Wasser auf dem Weg oder etwas?]
00:26:00 IV: No tak ne, to ne. Ale jednou se stalo to,
de [DE: IV: Nein, das nicht, das nicht. Aber einmal ist es passiert,]
00:26:04 že nás zavřeli - pršelo něják, něják... několik dní za sebou.
de [DE: dass sie uns eingesperrt haben, es hat irgendwie geregnet, einige Tage in Folge.]
00:26:13 A oni už byli nemoc... unavený z toho, ty... ty dozorci.
de [DE: Und die waren schon kran... schon müde davon, die Aufseher.]
00:26:20 Tak někde zastavili, nás zastavili
de [DE: So haben sie irgendwo angehalten, und angehalten]
00:26:24 a vyjednávali tam s někým někde
de [DE: und haben da mit irgendjemandem irgendwo...]
00:26:30 a vyjednali to, že nás zavřeli někam do stodoly.
de [DE: Und habe ausgehandelt, dass sie uns irgendwo in eine Scheune gesperrrt haben.]
00:26:33 No a v tej stodole bylo akorát trochu slámy
de [DE: Und in der Scheune gab es nur ein bisschen Stroh]
00:26:39 a tam nás zavřeli, na zámek a oni bydleli na tom statku.
de [DE: und da haben sie uns eingeschlossen und sie haben im Bauernhof gewohnt.]
00:26:46 Jo? Takže tam byl normálně statkář, jak měl.
de [DE: Ja? Da gab es einen normalen Bauern.]
00:26:50 No a víc se nestarali o nás.
de [DE: Und weiter haben sie sich nicht um uns gekümmert.]
00:26:54 Byly jsme zavřený a nemohly jsme nikam.
de [DE: Wir waren eingesperrt und konnten nirgendwo hin.]
00:26:57 Jenomže jednou jsem se vzbudila
de [DE: Nur einmal bin ich aufgewacht]
00:27:00 a Růžena, jak ležela vedle mě, tak jsem zjistila, že je od krve nějak.
de [DE: und Růžena lag neben mir und ich habe gemerkt, dass sie voller Blut ist.]
00:27:09 Tak jsem jí - takhle šáhla na ní a...
de [DE: Also habe ich ihr - ich habe sie angefasst und...]
00:27:15 jsem řekla: "Co je?" A ona řekla:
de [DE: Ich habe gesagt: "Was ist?" Und sie hat gesagt:]
00:27:18 "Hele, ty jsi spala a já tě nebudila, ale ty jsi spala a my jsem byly vedle,
de [DE: "Du hast geschlafen und ich habe dich nicht geweckt, aber du hast geschlafen und wir waren nebenan,]
00:27:25 v maštali leží kůň, chcíplej a my jsme si ho je..., z něj jedly."
de [DE: im Pferdestall liegt ein verrecktes Pferd und wir haben... von ihm gegessen."]
00:27:35 Tak všechny, který byly vzhůru, {odkašlání}
de [DE: Und alle die wach waren, {husten}]
00:27:43 všechny, který byly vzhůru, byly a jedly koně.
de [DE: alle, die wach waren, waren dort und haben das Pferd gegessen.]
00:27:48 {odkašlání} No, vidíte...
de [DE: {husten} Na, sehen Sie...]
00:27:52 "A hele, jdi si tam, ještě tam je!"
de [DE: "Und hör mal, geh da hin, es ist noch da!"]
00:27:56 {odkašlání} Omlouvám se. {pije}
de [DE: {husten} Ich entschuldige mich. {trinkt}]
00:28:08 No tak jsem se šla tam podívat.
de [DE: Also bin ich nachschauen gegangen.]
00:28:10 Ono to bylo z tý stodoly takový okýnko do chléva, jo,
de [DE: Von der Scheune gab es so ein Fensterchen in den Stall, ja,]
00:28:14 kde házeli krmení nebo co.
de [DE: wo man das Futter oder so rüberwerfen konnte.]
00:28:17 {odkašlání} A ten kůň - oni neměly nože a takhle,
de [DE: {husten} Und das Pferd - die hatten keine Messer oder so,]
00:28:22 tak to nebyla, ale kousaly, kousaly z toho koně,
de [DE: so war das nicht, sondern die haben gebissen, in das Pferd gebissen,]
00:28:26 pod kůží se dostaly na maso a jedly ho.
de [DE: unter der Haut sind sie an das Fleisch gekommen und haben es gegessen.]
00:28:31 A já jsem řekla: "No, Růženo, cos to jedla?" -
de [DE: Und ich habe gesagt: "Also Růžena, was hast du da gegessen?" -]
00:28:38 "No koně - všechny jsme jedly... a je to dobrý."
de [DE: "Na Pferd - alle haben wir davon gegessen... und es ist gut."]
00:28:43 No, tak já jsem celý den přemýšlela, co zase dělat.
de [DE: Und so habe ich den ganzen Tag nachgedacht, was ich machen soll.]
00:28:52 A byla tam... byly tam ještě dvě sestry,
de [DE: Und da waren... da waren noch zwei Schwestern.]
00:28:58 tak a... s tou jednou jsem se domluvila a povídám:
de [DE: Mit der einen habe ich mich verabredet und gesagt:]
00:29:03 "Hele, s tím okýnkem ze stodoly do maštali..."
de [DE: "Hör mal, mit dem Fensterchen von der Scheune in den Pferdestall..."]
00:29:10 A pak z maštali bylo okýnko ještě na hnojiště.
de [DE: Und dann war vom Pferdestall noch ein Fenster zum Misthaufen.]
00:29:13 Jo, tak se vyhazovaly ty... A pak tam byla louka, pole a les.
de [DE: Ja, da haben sie herausgeworfen die... Und dann kam Wiese, Feld und Wald.]
00:29:18 A já povídám: "Hele, tak teďka já, já uteču
de [DE: Und ich habe gesagt: "Hör mal, ich haue hier jetzt ab]
00:29:24 a kdybych měla ukrást něco k jídlu, tak přinesu."
de [DE: und wenn ich was zu Essen klauen kann, dann bringe ich das mit."]
00:29:30 A ona řekla: "Tak já půjdu s tebou.
de [DE: Und sie sagte: "Dann komme ich mir dir mit.]
00:29:33 Půjdeme dvě, vždyť já mám taky tady sestru.
de [DE: Wir gehen zu zweit, ich habe doch auch eine Schwester hier.]
00:29:36 Tak půjdeme dvě."
de [DE: Also gehen wir beide."]
00:29:39 A jedna nás slyšela a že půjde s náma. Tak jsme šly tři.
de [DE: Und eine hat uns gehört und wollte auch mitkommen. Also waren wir zu dritt.]
00:29:44 Tak jsme vylezly do maštale, z maštale na hnojiště,
de [DE: Also sind wir in den Pferdestall geklettert und von dem Pferdestall auf den Misthaufen,]
00:29:50 z hnojiště přes louku jsme se přetáhly až do lesa.
de [DE: und von dem Misthaufen sind wir über die Wiese bis zum Wald gelaufen.]
00:29:54 Tam jsme to... jsme našly nějak na cestu a tak jsme se rozhodly, kam jdeme.
de [DE: Da haben wir einen Weg gefunden und uns entschieden, wohin wir gehen.]
00:30:00 Na tuhle stranu nebo na tuhle stranu...
de [DE: Auf diese Seite oder auf die andere...]
00:30:02 A jak jsme tam stály, najednou nějak přijel tam nějakej pán na kole.
de [DE: Und wie wir so gestanden haben, kam auf einmal ein Mann auf einem Fahrrad.]
00:30:08 Jo? No a co? Na kole, ale pán, to bude Němec, protože nic jinýho tady asi nebude...
de [DE: Ja? Na und was? Auf dem Fahrrad, aber ein Mann, das wird ein Deutscher sein, denn etwas anderes gibt es hier wohl nicht...]
00:30:17 jsme si myslely a ono to byl taky, mluvil německy.
de [DE: Haben wir uns gedacht und er war auch einer, er sprach deutsch.]
00:30:22 A on jak nás viděl, tak zastavil a povídá:
de [DE: Und wie er uns sah, hielt er an und sagte:]
00:30:30 "Vy jste utekly, jo?"
de [DE: "Ihr seid abgehauen, stimmt´s?"]
00:30:33 A my jsme řekly: "Ne, my jsme neutekly. My jdeme... potřebujeme něco jídlo...
de [DE: Und wir haben gesagt: "Nein, wir sind nicht abgehauen. Wir gehen... wir brauchen etwas zu essen...]
00:30:41 eh...jídlo, protože umírají nám tam a nemají co jíst a žádný nám nedá nic.
de [DE: Äh... Essen, weil sie uns da sterben und nichts zu essen haben und niemand gibt uns was.]
00:30:48 Jsme zavřený tam ve stodole jak dlouho."
de [DE: Wir sind schon lange in der Scheune eingesperrt."]
00:30:51 A on povídá: " No, já to vím, já to vím."
de [DE: Und er sagt: "Ich weiß, ich weiß."]
00:30:56 A teď začal povídat něco a všechno jsme mu nerozuměly
de [DE: Und er fing an etwas zu sagen, und niemand von uns hat ihn verstanden]
00:31:00 ani já, ani ty dvě taky.
de [DE: weder ich noch die beiden anderen.]
00:31:02 No, nakonec... a povídal... jo, tak povídal:
de [DE: Und schließlich... und er sagte... ja so sagte er:]
00:31:08 "No ale, když půjdete tady, tak tady... tady přijdete...
de [DE: "Na aber wenn ihr hier lang geht, und hier lang... hier kommt ihr...]
00:31:13 jsou tam Němci, jsou tam vojáci,
de [DE: Da sind Deutsche, da sind Soldaten,]
00:31:16 no a tudy, co bys... to je daleko do vesnice.
de [DE: und hier lang... da ist es weit bis zum Dorf.]
00:31:20 Tam je vesnice, tam vojáci nejsou, ale vesnice tam je.
de [DE: Da ist ein Dorf, da sind keine Soldaten, aber ein Dorf ist da.]
00:31:24 Ale je to daleko..." A my jsme řekly:
de [DE: Aber es ist weit..." Und wir haben gesagt:]
00:31:27 "Je nám to jedno, jak je to daleko, ale jdem..."
de [DE: "Das ist uns egal, wie weit es ist, wir gehen..."]
00:31:30 No, tak on napřed odjel a potom zase zastavil
de [DE: Und er ist zuerst also losgefahren und dann hat er wieder angehalten]
00:31:37 a čekal, počkal na nás a povídá:
de [DE: und hat gewartet auf uns und gesagt:]
00:31:42 "Helejte se, já pojedu taky tamtou vesnicí, já tam bydlím
de [DE: "Schaut mal, ich fahre auch da in das Dorf, da wohne ich]
00:31:47 a až půjdu pěšky, až budu ve vesnici,
de [DE: und wenn ich zu Fuß gehe, wenn ich in dem Dorf bin,]
00:31:52 tak půjdu pěšky, až tam, kde zastavím, tak tam si zaklepejte.
de [DE: dann gehe ich zu Fuß, bis dahin, wo ich stehen bleibe, da klopft ihr.]
00:31:58 A uvidíte - řekněte si, ať vám daj něco."
de [DE: Und ihr werdet sehen - sagt, dass sie euch etwas geben."]
00:32:01 No tak my jsme řekly jo.
de [DE: Also haben wir "ja" gesagt.]
00:32:04 Buď nás tam dovede a zavřou nás
de [DE: Entweder führt er uns dahin und sie sperren uns ein]
00:32:08 nebo zabijou anebo ne.
de [DE: oder bringen uns um oder nicht.]
00:32:10 Ale fakt je to... fakt byl ten, že on opravdu myslel to vážně,
de [DE: Aber Tatsache ist... die Tatsache war, dass er es wirklich ernst meinte,]
00:32:15 protože on tam chvíli stál a když viděl,
de [DE: weil der dort eine Weile stand und als er sah,]
00:32:19 že jsme se přiblížili, tak nasedl na kole a odjel.
de [DE: dass wir näher gekommen sind, ist er auf das Rad gestiegen und weggefahren.]
00:32:23 Aniž by vůbec na nás promluvil.
de [DE: Ohne überhaupt zu uns zu sprechen.]
00:32:25 A my jsme tam zabouchaly na vrátka,
de [DE: Und wir haben ans Tor geschlagen,]
00:32:29 takový nízký vrátka tam byly a zabouchaly a přišla tam nějaká to starší paní,
de [DE: so ein niedriges Tor war da und wir haben geklopft und es kam so eine ältere Frau,]
00:32:35 hodně stará už paní.
de [DE: eine schon sehr alte Frau.]
00:32:36 Mluvila německy a co prej chceme, ne?
de [DE: Die hat deutsch gesprochen und was wir wollen, nicht wahr?]
00:32:41 A kdo jsme. A tak my jsme řekly, co jsme
de [DE: Und wer wir sind. Da haben wir gesagt, was wir sind]
00:32:47 a kdo jsme a ona otevřela vrátka, neříkala nic,
de [DE: und wer wir sind und sie hat das Tor aufgemacht, sie hat nichts gesagt,]
00:32:51 jenom šla před náma a my za ní, krok za krokem za ní,
de [DE: sie ist nur vor uns hergegangen und wir hinter ihr Schritt für Schritt hinter ihr,]
00:32:55 až jsme dostaly se do stavení.
de [DE: bis wir ins Gebäude gekommen sind.]
00:32:58 To byla chalupa, taková menší,
de [DE: Das war ein Bauernhaus, so ein kleineres,]
00:33:00 a on tam byl ještě nějakej pán,
de [DE: und da war noch ein Mann,]
00:33:04 to byl ten její pán a taky takovej starší
de [DE: das war ihr Mann und auch schon älter]
00:33:09 a ona už kuchtila něco u kamen a dala nám -
de [DE: und sie hat sich beim Herd zu schaffen gemacht und gab uns -]
00:33:16 hned nalila do hrnku kafe bílý
de [DE: gleich hat sie uns weißen Kaffee in die Tasse gegossen]
00:33:21 a ukrojil chleba a dával nám, ne?
de [DE: und Brot abgeschnitten und uns das gegeben, nicht?]
00:33:28 A to bylo ještě namazaný - buď sádlem nebo máslem - já ani nevím.
de [DE: Und das war noch geschmiert - mit Schmalz oder Butter - ich weiß gar nicht.]
00:33:32 Protože my jsme si řekly, že to vypijem,
de [DE: Weil wir uns gesagt haben, dass wir das austrinken,]
00:33:36 ale chleba nebudeme jíst, až všechny pohromadě.
de [DE: aber das Brot werden wir nicht essen, erst alle zusammen.]
00:33:40 Až sebe... přineseme a všechny aby měly aspoň kousek.
de [DE: Wir bringen es mit, damit alle wenigstens ein Stückchen haben.]
00:33:44 Tak každá chleba jsme schovaly a nejedly ho.
de [DE: Also hat jede ihr Brot eingepackt und nichts gegessen.]
00:33:49 No, jenomže ještě jsme, ještě to nedopily
de [DE: Aber wir hatten noch nicht ausgetrunken]
00:33:56 a už tam někdo klepal a my strachy,
de [DE: da hat da schon jemand geklopft und wir voller Angst,]
00:33:59 kdo to je a oni tam sousedi nám přinášeli vždycky něco k jídlu.
de [DE: wer das ist, und es waren die Nachbarn und jeder hat etwas zu Essen gebracht.]
00:34:05 Chleba, takovou, takovou půlku toho chleba
de [DE: Brot, so eine Hälfte von so einem Brot]
00:34:12 a vydloubaný důl v tom
de [DE: und darin eine ausgeklaubte Kuhle]
00:34:15 a do toho strčený kus másla nebo sádla
de [DE: und darein gesteckt ein Stück Butter oder Schmalz]
00:34:18 a s náma... a nás ani neviděli.
de [DE: und mit uns... und sie haben uns gar nicht gesehen.]
00:34:22 Ta paní vyšla ven a přišla s tím nebo ten pán vyšel ven a přines
de [DE: Die Frau ging raus und kam damit oder der Mann ging raus und brachte ]
00:34:29 a my jsme tam dostaly spoustu chleba, ne?
de [DE: und wir haben eine Menge Brot bekommen, nicht?]
00:34:33 A každá jsme měly ranec už.
de [DE: Und jede von uns hatte schon eine Schnitte.]
00:34:36 No a tam jsme vi... slyšely...
de [DE: Und da haben wir gese... gehört...]
00:34:41 Hrálo rádio a Praha volala o pomoc.
de [DE: Das Radio spielte und Prag rief um Hilfe.]
00:34:46 To už byl konec. No a já jsem....
de [DE: Das war schon das Ende. Und ich habe...]
00:34:50 CM: Uděláme to pokračování na další kazetu, prosím.
de [DE: CM: Machen wir die Fortsetzung auf die nächste Kassette, bitte.]