File "AGFl_AV.22.1041.mp4"

Actual file name AGFl_AV.22.1041.mp4
Folder name
Sources KZ-Gedenkstätte Flossenbürg
Signatur: AGFl AV.22.1041
File size 238.92 MB
Size 640px × 480px
Preview
MPEG4
Referenced by
Duration 00:35:50
Aspect ratio 4:3

Subtitles for "AGFl_AV.22.1041.mp4"

00:00:01 CM: A můžeme...
de [DE: CM: Und wir können...]
00:00:03 IV: Tak jsme na návštěvě u paní Reginy Pelánkové a budeme dnes hovořit především o době válečné,
de [DE: IV: Wir sind also zu Besuch bei Regina Pelánková und werden heute vor allem über die Kriegszeit sprechen,]
00:00:10 jejím věznění v koncentračních táborech během 2. světové války.
de [DE: über ihre Gefangenschaft in Konzentrationslagern während des 2. Weltkriegs.]
00:00:14 Já se Vás hned na začátku, paní Pelánková, zeptám...
de [DE: Ich frage Sie, Frau Pelánková, gleich zu Anfang...]
00:00:18 Mohla byste nám prosím říct odkud pocházíte a jak Vaše rodina žila před válkou?
de [DE: Können Sie uns bitte sagen, woher Sie stammen und wie Ihre Familie vor dem Krieg gelebt hat?]
00:00:27 RP: Já pocházím z Podkarpatský Rusi, to bývalo Československo,
de [DE: RP: Ich komme aus der Karpatoukraine, die gehörte damals zur Tschechoslowakei,]
00:00:34 jsem ze sedmi dětí.
de [DE: ich bin eines von sieben Geschwistern.]
00:00:40 Moje matka se jmenovala Anna, otec Mór.
de [DE: Meine Mutter hieß Anna, mein Vater Mór.]
00:00:45 Měla jsem tři bratři a... čtyři bratry, promiňte.
de [DE: Ich hatte drei Brüder und... vier Brüder, entschuldigen Sie.]
00:00:56 A tři sestry... dvě sestři... Tak to smažte.
de [DE: Und drei Schwestern... zwei Schwestern.... Also löschen Sie das.]
00:01:04 CM: Nic se neděje...
de [DE: CM: Alles in Ordnung...]
00:01:05 RP: To už se, to už se...
de [DE: RP: Das ist schon, das ist schon....]
00:01:07 CM: A můžeme...
de [DE: CM: Und wir können...]
00:01:10 IV: Tak, dnes je 28. ledna roku 2006 a jsme na návštěvě u paní Reginy Pelánkové v Českých Budějovicích.
de [DE: IV: Also, heute ist der 28. Januar 2006 und wir sind zu Besuch bei Frau Regina Pelánková in Budweis.]
00:01:17 Budeme hovořit převážně o době jejího věznění během 2. světové války.
de [DE: Wir werden vor allem über die Zeit ihrer Gefangenschaft während des 2. Weltkrieges sprechen.]
00:01:22 Paní Pelánková, dobrý den, a já Vám položím hned první otázku.
de [DE: Frau Pelánková, guten Tag, und ich stelle Ihnen gleich die erste Frage.]
00:01:27 Já bych se ráda dozvěděla něco o tom, odkud pocházíte,
de [DE: Ich würde gerne etwas darüber erfahren, woher Sie kommen,]
00:01:32 z jaké rodiny pocházíte, jak jste před válkou žila.
de [DE: aus welcher Familie Sie kommen, wie Sie vor dem Krieg gelebt haben.]
00:01:35 RP: Pocházím z Podkarpatský Rusi, z města Velký Sevluš.
de [DE: RP: Ich komme aus der Karpatoukraine, aus der Stadt Velký Sevluš.]
00:01:42 Měla jsem čtyři bratři a tři sestry.
de [DE: Ich hatte vier Brüder und drei Schwestern.]
00:01:57 Tři bratři byli starší, než já. Já jsem byla po nich a tak dále.
de [DE: Drei Brüder waren älter als ich. Dann kam ich und so weiter.]
00:02:04 Můj otec dělal povozníka... nebo špeditéra - se tenkrát říkalo -
de [DE: Mein Vater hat als Fuhrmann gearbeitet ... oder Spediteur - wie man damals gesagt hat -]
00:02:12 a můj bratr už končil obchodní akademii a druhej stolařství,
de [DE: und mein Bruder war bereits am Ende der Handelsakademie und der zweite Tischler,]
00:02:24 třetí se učil v pánským krejčířství a já jsem chtěla ... vycházela jsem školu,
de [DE: der dritte machte eine Lehre beim Herrenschneider und ich wollte... ich kam aus der Schule,]
00:02:37 současně jsem se vyučovala... eh... chodila do rusínský a maďarský školy základní.
de [DE: ich habe zugleich gelernt... ich bin zugleich in die russische und ungarische Grundschule gegangen.]
00:02:46 A do měšťanky už jsem se nedostala, poněvadž už tam začala židovská otázka
de [DE: Und in die Bürgerschule bin ich schon nicht mehr gekommen, denn da fing schon die jüdische Frage an.]
00:02:54 a tím byly školy zavřený.
de [DE: Und damit wurden die Schulen geschlossen.]
00:03:00 IV: Můžu se zeptat, jak Vaše rodina žila ještě předtím, než začala platit první protižidovská nařízení?
de [DE: IV: Kann ich fragen, wie Ihre Familie gelebt hat, bevor die ersten antijüdischen Verordnungen in Kraft traten?]
00:03:07 Byli Vaši rodiče věřící?
de [DE: Waren Ihre Eltern gläubig?]
00:03:11 RP: Naše... moje rodiče byli sice židovskýho vyznání,
de [DE: RP: Unsere... meine Eltern waren zwar jüdischen Bekenntnisses,]
00:03:17 ale bylo to taková ortodoxnější... ne-ortodoxní skupina...
de [DE: aber das war so eine orthodoxe... nicht-orthodoxe Gruppe...]
00:03:25 která... Taková konzervativnější.
de [DE: Die... So eine konservativere.]
00:03:29 IV: Museli jste tedy navštěvovat s rodiči synagogu,
de [DE: IV: Mussten Sie damals mit den Eltern die Synagoge besuchen,]
00:03:32 vedli Vás k tomu nebo v tom měli absolutní volnost?
de [DE: haben sie Sie dazu hingeführt oder hatten Sie völlige Freiheit?]
00:03:36 RP: No, tak synagogu holky jako já, holka, jsme do synagogy nechodily.
de [DE: RP: Na, also Synagoge, Mädchen wie ich, also Mädchen sind nicht in die Synagoge gegangen.]
00:03:42 To nebylo zvykem ani.
de [DE: Das war auch nicht Sitte.]
00:03:45 Chlapci chodili i do židovský školy, do třinácti let. To bylo povinný.
de [DE: Die Jungs sind in die jüdische Schule gegangen, bis zum dreizehnten Jahr. Das war Pflicht.]
00:03:54 Do synagogy chodil otec, kluci,
de [DE: In die Synagoge gingen der Vater, die Jungs,]
00:03:58 ale ženy tam chodily tak na velkej svátek,
de [DE: aber Frauen sind da nur zu den großen Feiertagen hingegangen,]
00:04:03 jako na Den smíření nebo takhle něco.
de [DE: etwa zum Versöhnungstag oder so.]
00:04:05 Ale jináč holky tam nechodily.
de [DE: Aber sonst sind die Mädchen nicht gegangen.]
00:04:08 IV: A Vaše maminka byla v domácnosti, tak jak bývalo zvykem?
de [DE: IV: Und Ihre Mutter war im Haushalt, so wie das üblich war?]
00:04:11 A starala se o rodinu?
de [DE: Und hat sich um die Familie gekümmert?]
00:04:12 RP: Moje matka byla... měla domácnost jenom.
de [DE: RP: Meine Mutter war... sie hatte nur den Haushalt.]
00:04:15 Nás bylo sedm dětí jako, takže měla práce dost.
de [DE: Wir waren sieben Kinder, also an Arbeit hatte sie genug.]
00:04:20 No a otec dělal to povoznictví, no a...
de [DE: Na und der Vater war Fuhrmann, na und...]
00:04:28 IV: Jak to bylo s Vámi? Měla jste možnost vyučit se nějakému řemeslu?
de [DE: IV: Wie war das mit Ihnen? Hatten Sie die Möglichkeit, irgendein Handwerk zu lernen?]
00:04:33 RP: No, já potom, když mě nevzali nikam do školy už,
de [DE: RP: Ja, später, als sie mich schon nirgendwo mehr in der Schule genommen haben,]
00:04:39 tak jsem se dala na vyučení pánskou krejčovnu.
de [DE: da bin ich als Herrenschneiderin in die Lehre gegangen.]
00:04:44 S tím, že když bratr... bratr bude mít už vyučení a já taky,
de [DE: Mit dem Gedanken, wenn der Bruder... der Bruder hat einmal ausgelernt und ich auch,]
00:04:50 takže můžeme potom spolu dělat dílnu.
de [DE: also können wir dann zusammen ein Atelier aufmachen.]
00:04:53 No, ale to jsem taky nedokončila, protože ta otázka šla čím dál
de [DE: Na, aber das habe ich nicht abgeschlossen, denn die Frage ging immer weiter.]
00:05:00 a ti mistři, který měli dělníci,
de [DE: Und die Meister, die Arbeiter hatten,]
00:05:06 tak měli předepsaný jenom určitý procenta
de [DE: hatten nur einen bestimmten Prozentsatz vorgeschrieben]
00:05:12 i do počtu židovskýho národnosti.
de [DE: an jüdischer Nationalität.]
00:05:17 Takže já jsem byla propuštěna, nedoučila jsem se.
de [DE: Also bin ich entlassen worden und habe nicht ausgelernt.]
00:05:22 Pak tam jedna firma eh... založila tam košíkářství pro takovejch, jako jsem byla já
de [DE: Dann hat eine Firma... Die hat da eine Korbflechterei gegründet für solche wie ich es war,]
00:05:30 a to jsem se vyučila taky.
de [DE: da war ich auch in der Lehre.]
00:05:33 Jenomže pak tu firmu zrušili a zase jsem neměla nic.
de [DE: Nur haben sie die Firma dann aufgelöst und ich hatte wieder nichts.]
00:05:39 IV: Mohla byste pro nás, kteří jsme to období nezažili,
de [DE: IV: Könnten Sie für uns, die wir diese Zeit nicht erlebt haben]
00:05:44 možná si ho ani nedokážeme dostatečně představit,
de [DE: und sie uns vielleicht nicht einmal ausreichend vorstellen können,]
00:05:47 popsat, jaká konkrétní nařízení se Vás dotýkala?
de [DE: beschreiben, welche konkreten Anordnungen Sie betroffen haben?]
00:05:52 Co si pamatujete? Co všechno jste nemohla jako malá holka?
de [DE: Woran erinnern Sie sich? Was alles war Ihnen als kleines Mädchen verboten?]
00:05:56 PR: No tak to bylo to... to bylo všecko jako malá.
de [DE: PR: Na das war... das war alles als ich noch klein war...]
00:06:01 Bylo taky... taky do určitých prodejen jsem nesměla chodit.
de [DE: Das war auch... auch in bestimmte Geschäfte durfte ich nicht gehen.]
00:06:05 Nejen já, ale veškeré národnosti židovské.
de [DE: Nicht nur ich, sondern alle mit jüdischer Nationalität.]
00:06:10 To byly za... zakázaný. Do obchodu jenom určitý a jináč to byly...
de [DE: Das war verboten. Nur in bestimmte Geschäfte, die anderen waren...]
00:06:19 A akorát tam bylo ještě...
de [DE: Und nur war dann da noch...]
00:06:21 Ta organizace, to přešlo z Polska nebo z Ukrajiny -
de [DE: Die Organisation, das ist aus Polen oder der Ukraine gekommen]
00:06:26 Sičova... jmenovalo se to Sičova organizace....
de [DE: Die hießen Sičovci, die Sič-Organisation..]
00:06:30 A ta byla profaši... fašistická organizace.
de [DE: Und das war eine faschistische Organisation.]
00:06:33 Tak ty nás provokovali nebo provázeli každým vždycky...
de [DE: Die haben uns provoziert und waren immer bei allem dabei... ]
00:06:39 protože ty všechno zakázali.
de [DE: Denn die haben alles verboten.]
00:06:41 To ještě válka nebyla, ale ta organizace byla silná tam
de [DE: Da war noch kein Krieg, aber die Organisation war da stark]
00:06:48 a dost - potěžovalo nás to.
de [DE: und das hat uns sehr eingeschränkt.]
00:06:52 IV: Hm... Pamatujete si na okupaci Maďarskem?
de [DE: IV: Hm... Erinnern Sie sich an die Okkupation durch Ungarn?]
00:06:56 Na příchod maďarských vojáků?
de [DE: An den Einmarsch der ungarischen Soldaten?]
00:06:59 Kolik Vám bylo let a jak jste to tenkrát zažila?
de [DE: Wie alt waren Sie und wie haben Sie das damals erlebt?]
00:07:02 RP: Příchod... příchod... to mi mělo bejt 18 let.
de [DE: RP: Der Einmarsch... der Einmarsch... da müsste ich 18 Jahre alt gewesen sein.]
00:07:08 No a když měla přijít potom toho, toho 15. března,
de [DE: Na und als dann der 15. März gekommen ist,]
00:07:13 když přicházeli, tak nás takovejch mladích,
de [DE: als sie gekommen sind, da haben wir Jungen,]
00:07:19 který neměli dost rozumu, tak řekli:
de [DE: die nicht genug Verstand hatten, gesagt:]
00:07:22 "Tak se pujde to... naproti a do města se nepustí.
de [DE: "Dann gehen wir ihnen halt entgegen und lassen sie nicht in die Stadt.]
00:07:26 Nepustí maďarskou armádu... A tak všechny jsme byli vystrojený,
de [DE: Die ungarische Armee nicht durchlassen. Und alle waren wir ausgerüstet,]
00:07:31 kdo čo měl - lopatu, krumpáč a takhle, takový věci
de [DE: jeder was er hatte, Schaufel, Spitzhacke und solche Sachen.]
00:07:36 a šli jsme na kraj města a tam, že je nepustíme.
de [DE: Und wir sind an den Stadtrand gegangen, um sie aufzuhalten.]
00:07:39 Jenomže to... no ono to dopadlo úplně jináč
de [DE: Nur ist es ganz anders gekommen]
00:07:42 a byli jsme rádi, že jsme utek... rozutíkali.
de [DE: und wir waren froh, dass wir fliehen konnten.]
00:07:46 No a pak už to bylo horší, protože tam byla ta maďarská organizace
de [DE: Na und dann war das schon schlimmer, denn dann war da die ungarische Organisation,]
00:07:51 a ta měla takovou... Napřed šla taková složka maďarských vojáků.
de [DE: und die hatte so eine... Voran ist so eine Gruppe ungarischer Soldaten gegangen.]
00:08:00 Oni byli... Ono se jim řeklo maďarsky "Sobot čobotoš" {Szabadcsapatók}.
de [DE: Die waren.. Die hieß auf ungarisch "Sobot čobotoš" {Szabadcsapatók}.]
00:08:05 To byla asi jako ty Němci měli ty... nevím, jak se jmenovaly...
de [DE: Das war so wie die Deutschen die hatten... ich weiß nicht, wie sie hießen...]
00:08:15 IV: SS?
de [DE: IV: SS?]
00:08:17 RP: Ne SS, taková... Vorweit... nebo jak tomu říkali... a...
de [DE: RP: Nicht die SS, so eine... Vorweit... oder wie sie dazu gesagt haben... und...]
00:08:25 IV: Jako domobrana?
de [DE: IV: Wie eine Heimwehr?]
00:08:28 RP: No, domobrana to taky nebyla. To byli vojáci, ale ti měli volnou ruku.
de [DE: RP: Na, Heimwehr war das auch nicht. Das waren Soldaten, aber die hatten freie Hand.]
00:08:35 Prostě jako zastřelit nebo zabít nebo cokoliv. Bez soudu a všechno.
de [DE: Also einfach erschießen, umbringen oder was auch immer. Ohne Gericht und alles.]
00:08:40 Takový. No, tak ty tam úřadovali hodně.
de [DE: So. Und die haben da ordentlich gewütet.]
00:08:44 Ta maďarská armáda, když přišla.
de [DE: Die ungarische Armee, als sie gekommen ist.]
00:08:48 Tak to bylo horší, protože eh... začali potom brát i...
de [DE: Das war schlimmer, weil sie dann begonnen haben, mitzunehmen...]
00:08:54 Ty kluci museli se hlásit tam a do armády.
de [DE: Die Jungs mussten sich da für die Armee melden.]
00:09:00 No, tak některý kluci utekli - ono to tam bylo blízko hraničního... Podkarpatská Rus s Polskem.
de [DE: Na und einige Jungs sind geflohen - die Grenze war ganz in der Nähe... von der Kapatoukraine und Polen.]
00:09:08 Tak utikali přes Polsko někam prostě do Sovětského svazu, nebo kam...
de [DE: So sind sie über Polen einfach in die Sowjetunion geflohen, oder irgendwohin...]
00:09:16 Ale hlavně, aby z toho byli pryč.
de [DE: Aber Hauptsache, dass sie da weg sind.]
00:09:19 No, tak tam byl můj bratr taky jeden a ty chytili
de [DE: Na, da war auch einer meiner Brüder dabei und die haben sie geschnappt]
00:09:26 a ty byli zabity hned.
de [DE: und die sind sofort umgebracht worden.]
00:09:29 Zase ještě moje jedna kamarádka pak,
de [DE: Und dann noch eine meiner Freundinnen,]
00:09:33 tu odvlekli a nikdo už ji nikdy, rodiče, ani žádnej neviděl.
de [DE: die haben sie verschleppt und niemand, nicht die Familie und niemand sonst, hat sie mehr gesehen.]
00:09:39 To byla maďarská... to byl nástup maďarský armády...
de [DE: Das war die ungarische... das war der Einmarsch der ungarischen Armee...]
00:09:45 IV: Jaké to mělo konkrétní následky pro Vaši rodinu?
de [DE: IV: Was hatte das für konkrete Folgen für Ihre Familie?]
00:09:48 Mohl Váš otec vykonávat dál svoje povoznictví?
de [DE: Konnte Ihr Vater weiter sein Fuhrgeschäft ausüben?]
00:09:52 RP: Otec mohl vykonávat, protože ho potřebovali.
de [DE: RP: Mein Vater konnte weiter arbeiten, weil sie ihn gebraucht haben.]
00:09:57 Pro armádu on hodně... vozil pro armádu jako provianti, jo?
de [DE: Für die Armee hat er viel... er hat für die Armee Proviant gefahren, nicht wahr.]
00:10:07 Tak ten mohl vykonávat až do konce.
de [DE: Das konnte er bis zum Schluss machen.]
00:10:12 Moh. Takže to, to jako bylo dobrý, v tomhletom případě.
de [DE: Das war also gut, in diesem Falle.]
00:10:21 Ale dále už to bylo horší, protože toho kluka zastřelili,
de [DE: Aber weiter war das schon schlimmer, weil die den Jungen erschossen haben,]
00:10:27 ty... ty dva taky byli puštěný ze zaměstnání
de [DE: und die zwei wurden auch aus ihrer Arbeit entlassen]
00:10:35 a já taky nebyla zaměstnaná, ani nic, a ne ani nevyučena.
de [DE: und ich war auch nicht angestellt und hatte nicht einmal etwas ausgelernt.]
00:10:41 Nic prostě... No, tak to bylo špatný.
de [DE: Einfach nichts... Na, das war schlecht.]
00:10:45 IV: Vaši rodiče se rozhodli Vás ochránit určitým způsobem.
de [DE: IV: Ihre Eltern haben sich entschieden, Sie auf eine bestimmte Weise zu schützen.]
00:10:50 Kam Vás poslali? Co je k tomu vedlo?
de [DE: Wohin haben sie Sie geschickt? Was hat sie dazu bewegt?]
00:10:53 RP: No, po to je... po tom případě, jak ta kamarádka se ztratila a už ji žádný neviděl,
de [DE: RP: Na, nach dem Fall, dass meine Freundin verschwunden ist und niemand hat sie je wieder gesehen,]
00:11:01 tak náš táta nějak domluvil se známým,
de [DE: hat sich unser Vater mit Bekannten verabredet,]
00:11:04 že ten měl... ti měli, ta rodina měla syna na Slovensku.
de [DE: der hatte, die Familie hatte einen Sohn in der Slowakei.]
00:11:10 Tenkrát to bylo... Ale bylo to taky Maďarsko.
de [DE: Damals war das... Aber das war auch Ungarn.]
00:11:13 To ještě tam taky, to šahalo na jih.
de [DE: Auch noch da, das reichte in den Süden.]
00:11:15 V jižním Slovensko přece - nebo východní Slovensko. To byla část taky maďarský...
de [DE: In die Südslowakei - oder Ostslowakei. Da war ein Teil auch ungarisch.]
00:11:24 IV: Maďarskýho záboru...
de [DE: IV: Durch die ungarische Besetzung...]
00:11:25 RP: Jo. A tak tam domluvil mě a poslal mě k němu, k nim.
de [DE: RP: Ja. Und da hat mein Vater mich verabredet und zu ihnen geschickt, zu ihm.]
00:11:31 Ten syn jejich, toho známýho, měl v Kráľovským Chlmci obchod s textilem a galant... galanterií, no.
de [DE: Dieser Sohn von den Bekannten hatte in Kráľovský Chlmec ein Geschäft mit Textil und Galanterie.]
00:11:47 Tak tam mě vzali a prohlásili tam, protože nebyli tak moc známí,
de [DE: Da haben sie mich also aufgenommen und erklärt, weil sie nicht so bekannt waren,]
00:11:54 protože se tam nastěhovali, tak mě vzali jako...
de [DE: weil sie da zugezogen sind, da haben sie mich genommen als...]
00:11:58 a prohlásili a přihlásili na úřadě, že jako její sestru. Paní sestru.
de [DE: Und haben mich auf dem Amt angemeldet und erklärt, als ihre Schwester. Seiner Frau Schwester.]
00:12:06 Ta byla taky moc pryč, takže já ji neznám.
de [DE: Die war auch oft weg, deshalb kenne ich die nicht.]
00:12:09 Tak oni prohlásili mě, že její ses... za její sestru.
de [DE: So haben sie mich zu ihrer Schwester erklärt.]
00:12:13 No a tak jsem byla u nich...
de [DE: Und so bin ich bei ihnen gewesen...]
00:12:16 IV: To byla také židovská rodina. Jak se jmenovala?
de [DE: IV: Das war auch eine jüdische Familie. Wie hat sie geheißen?]
00:12:19 RP: To byla taky židovská rodina a jmenovali se Šalamon.
de [DE: RP: Das war eine jüdische Familie und die haben Šalamon geheißen.]
00:12:22 A byla jsem tam u nich, dokud tam neodvedli i toho jejího muže.
de [DE: Und ich war da bei ihnen, bis man dann auch ihren Mann abgeholt hat.]
00:12:32 No, a on, když narukoval, tak najednou dostala při... oznámení,
de [DE: Und er, als er eingerückt ist, hat sie auf einmal eine Nachricht erhalten,]
00:12:41 že je nezvěstnej.
de [DE: dass er vermisst ist.]
00:12:43 A tím pádem, ona získala spoustu privilegie. Takže ji nechali.
de [DE: Und dadurch hat sie eine Menge Privilegien erhalten. Also haben sie sie in Ruhe gelassen.]
00:12:48 No a já byla u ní, jako její sestra, tak jsme tam žili.
de [DE: Na aber ich war bei ihr, als ihre Schwester, also haben wir da gelebt.]
00:12:53 No, ale pak se přišlo na to - někdo nějak zjistili,
de [DE: Aber dann sind sie darauf gekommen, irgendwer hat das irgendwie rausgekriegt,]
00:12:58 že ten její muž už je v Sovětským svazu.
de [DE: dass ihr Mann schon in der Sowjetunion ist.]
00:13:03 Tak se vztahovala ta židovská otázka bezprostředně na ně taky.
de [DE: Da hat sich die jüdische Frage auch unmittelbar auf sie bezogen.]
00:13:10 No a na její děti a já jako její sestra,
de [DE: Und auf ihre Kinder und ich als ihre Schwester]
00:13:14 žila jsem s nima, tak se vztahovala na mě taky.
de [DE: habe mit ihnen gewohnt, also hat sich das auch auf mich bezogen.]
00:13:18 No a tím pádem nás vzali houfem,
de [DE: Und so haben sie uns gleich im Paket genommen,]
00:13:24 všechny, všechny - oni měli tři děti, ta matka a já...
de [DE: alle, alle - sie hatten drei Kinder, die Mutter und ich...]
00:13:29 Tak jsme byli odvezený do... do Slovenskýho Novýho města.
de [DE: Und so sind wir deportiert worden... nach Slovenské Nové Město.]
00:13:36 A tam se shromáždili takový lidi a tam potom, když to bylo shromáždění ukončený,
de [DE: Und da haben sie die Leute gesammelt und als das beendet war]
00:13:44 tak nás odvezli na vlak, na nádraží, naložili do dobytčích vagónů a jeli.
de [DE: haben sie uns zum Zug gebracht, zum Bahnhof und haben uns in Viehwaggons gesteckt und sind gefahren.]
00:13:54 IV: A Vy jste věděli, když Vás poslali do Nového města?
de [DE: IV: Und Sie haben das gewusst, als man Sie nach Nové Mesto geschickt hat?]
00:13:58 Tušili jste, co Vás čeká? Kam pojedete, proč Vás tam zvou.
de [DE: Haben Sie geahnt, was Sie erwartet? Wohin Sie fahren, warum man sie dorthin vorlädt?]
00:14:02 Proč se máte sbalit?
de [DE: Warum Sie packen sollen?]
00:14:03 RP: No, tak tušili, co jsme tušili a věděli...
de [DE: RP: Wir haben geahnt, was wir geahnt haben und wussten...]
00:14:07 Tak něco jsme věděli, něco jsme tušili, ale neřikali.
de [DE: Also etwas haben wir gewusst, etwas haben wir geahnt, aber sie haben nichts gesagt.]
00:14:12 Řikali, že nás dají do... na práce.
de [DE: Sie haben gesagt, sie bringen uns zur Arbeit.]
00:14:15 A děti někam do dětskýho domova, a kde budou děti,
de [DE: Und die Kinder irgendwo ins Kinderheim, wo Kinder sind,]
00:14:20 že se někdo bude... o nich bude starat a zdravý budou pracovat.
de [DE: dass sich jemand um sie kümmern wird, und die Gesunden werden arbeiten.]
00:14:25 A s tím nás naložili do... do tych vagónů, dobytčích vagónů,
de [DE: Und damit haben sie uns in die Waggons gesteckt, die Viehwaggons,]
00:14:30 a vezli osm dní... nebo sedm nebo osm dní.
de [DE: und haben uns acht Tage gefahren... oder sieben oder acht Tage.]
00:14:36 Pořád. A nikdo nic neřikal.
de [DE: Am Stück. Und niemand hat etwas gesagt.]
00:14:41 Až, až... eh... nevím ani v kterým... na kterým místě,
de [DE: Bis... ich weiß nicht mal an welchen Ort,]
00:14:47 to pořád byly ještě maďarský vojsko a četníci, jo?
de [DE: das waren immer noch ungarisches Militär und Soldaten, ja?]
00:14:51 Pořád i ty, ty vagóny doprovázeli taky Maďaři.
de [DE: Auch die Waggons haben immer noch Ungarn begleitet.]
00:14:56 Až - nevím přesně kde - předali Maďaři Němcům.
de [DE: Bis - ich weiß nicht wo genau - die Ungarn uns an die Deutschen übergeben haben.]
00:15:03 Takže tam už převzali potom německý vojsko a vodili nás.
de [DE: Da hat dann das deutsche Militär übernommen und uns geführt.]
00:15:08 Zřejmě to bylo až někde na hranicích k tomu Polsku.
de [DE: Offensichtlich war das erst irgendwo an der Grenze zu Polen.]
00:15:13 Tak tam už to převzali Němci, ty vagony a doprovázeli až jsme přijeli někam na rampu.
de [DE: Da haben uns die Deutschen übernommen, die Waggons, und haben uns begleitet, bis wir irgendwo an einer Rampe angekommen sind.]
00:15:22 Nevěděli jsme kde, nic tam kolem nebylo,
de [DE: Wir wussten nicht wo, rund herum war nichts,]
00:15:26 na rampu a dojeli jsme tam v noci a nechali nás tam stát.
de [DE: an der Rampe und wir sind in der Nacht angekommen und sie haben uns da stehen lassen.]
00:15:36 Až ráno otevřeli vagony a začali křičet "Alles raus!"
de [DE: Erst am Morgen haben sie die Waggons geöffnet und haben geschrien "Alles raus!"]
00:15:41 "Všechno tam nechat... žádný zavazadla."
de [DE: "Alles da lassen... kein Gepäck."]
00:15:46 Že nám zavazadlo přivezou.
de [DE: Dass sie uns das Gepäck bringen.]
00:15:48 Abysme to nechali ve vozu a přivezou.
de [DE: Dass wir das im Wagen lassen und sie bringen es.]
00:15:52 Tak každej vystoupil - jenom ruční zavazadlo nějaký a... a děti a...
de [DE: Also ist jeder ausgestiegen - nur Handgepäck und ... Kinder und....]
00:15:59 Některý byly, některé - v některý vozech už byli mrtvý taky -
de [DE: Manche waren - in manchen Wagen waren auch schon Tote - ]
00:16:05 které nevydrželi tu cestu.
de [DE: die die Fahrt nicht überstanden haben.]
00:16:09 No tak ty vyložili taky, zavazadlo vyhodili taky.
de [DE: Die haben sie auch ausgeladen, das Gepäck haben sie auch rausgeworfen.]
00:16:15 A někdo to nakládal. Tam byli - tam bylo furt strašně moc lidí
de [DE: Und jemand hat es aufgeladen. Da waren - da waren die ganze Zeit furchtbar viele Leute,]
00:16:23 a byli to vězňové - potom jsem se dozvěděla, že jsou vězňové.
de [DE: und das waren Häftlinge - später habe ich erfahren, dass es Häftlinge waren.]
00:16:30 Poněvadž zaprvé byli oblečený do pruhových šatů,
de [DE: Die waren nämlich in gestreifte Anzüge gekleidet,]
00:16:35 ale co to mělo znamenat, to jsem nevěděla. Až potom.
de [DE: aber was das zu bedeuten hatte, wusste ich nicht. Erst später.]
00:16:40 A teďka nastoupit ženy zvlášť a muži zvlášť, ve pětistupích.
de [DE: Und jetzt antreten, Frauen und Männer gesondert, in Fünferreihen.]
00:16:49 No, tak většinou byly děti, tak většinou ty děti byly s ženama.
de [DE: Na, meistens waren Kinder, meistens waren die Kinder bei den Frauen.]
00:16:55 No a tam dělali takovou... prostě selekce.
de [DE: Und dann haben sie so eine... eben eine Selektion gemacht.]
00:17:02 Žádnej se nezajímal, kdo jak se jmenuje, vodkuď je - nic.
de [DE: Keinen hat es interessiert, wer wie heißt, woher er kommt - nichts.]
00:17:07 Prostě vo to, vo to žádný se nezajímal.
de [DE: Dafür hat sich einfach niemand interessiert.]
00:17:11 Ale kolik - spočítalo se kolik.
de [DE: Aber wie viele - es wurde gezählt wie viele.]
00:17:15 Bylo tam postavený takový nákladní auta, černou plachtou to mělo
de [DE: Da war so ein Lastauto abgestellt, eine schwarze Plane hatte das]
00:17:20 a tam se vyhlásili, že kdo nemůže,
de [DE: und da wurde gesagt, wer nicht kann,]
00:17:26 můžou se přihlásit a povezou se autem.
de [DE: kann sich melden und wird mit dem Auto gefahren.]
00:17:30 No a teďka, jak nás počítali,
de [DE: Na und jetzt, wie sie uns gezählt haben,]
00:17:35 tak po pětistupech vždycky jsme stoupli dopředu a oni sami...
de [DE: sind wir in Fünferreihen immer nach vorn gerückt und sie selbst...]
00:17:43 CM: Pardon, já Vás poprosím, nezlobte se, k tomu autu...
de [DE: CM: Pardon, ich bitte Sie, seien Sie nicht böse, zu dem Auto...]
00:17:46 IV: Zase zpátky k tomu autu, jo? Až začnou točit.
de [DE: IV: Wieder zurück zu dem Auto, ja? Wenn sie anfangen zu drehen.]
00:17:50 CM: Tak, můžeme...
de [DE: CM: So, wir können...]
00:17:51 IV: Tak skončili jsme u příjezdu do Osvětimi
de [DE: IV: Wir sind bei der Ankunft in Auschwitz stehen geblieben]
00:17:57 a Vy jste hovořila o autě, které tam bylo přistavené, s černou plachtou
de [DE: und Sie haben von einem Lastauto mit schwarzer Plane gesprochen, das dort bereitgestellt war,]
00:18:01 a tvrdili Vám, že auto je pro lidi, kteří nemohou jít sami pěšky, že je odvezou...
de [DE: und dass man gesagt hat, dass das Auto für Leute ist, die nicht selbst zu Fuß gehen können, dass sie gefahren werden...]
00:18:06 RP: Ano. No, a teďka počítali. Oni teďka počítali jenom do kustva.
de [DE: RP: Ja. Und jetzt haben sie gezählt. Sie haben nur die Stückzahl gezählt.]
00:18:12 Nezálež...Nezáleželo vodkuď kdo je a co je a nic.
de [DE: Es war gleichgültig, woher man kommt, wer man ist - nichts.]
00:18:18 Prostě ženy zvlášť a muži zvlášť.
de [DE: Einfach Frauen extra und Männer extra.]
00:18:21 A děti byly s ženama, s matkama, ne.
de [DE: Und die Kinder waren bei den Frauen, den Müttern, nicht wahr.]
00:18:24 No a nastoupit do pětistupní, ale tam byl lékař taky,
de [DE: Na und Antreten in Fünferreihe, aber da war auch ein Arzt,]
00:18:28 kterej takhle na pohled, jak se mu zdálo, tak prostě byl...
de [DE: der so nach Augenschein, wie ihm das so vorkam, so einfach...]
00:18:34 řek: "Tak ta nepujde, ta pujde na auta..." Nebo jinam.
de [DE: Gesagt hat: "Die da geht nicht und die geht aufs Auto..." Oder anders.]
00:18:41 A tam pujdou jenom mladí a silní.
de [DE: Und dahin kommen nur Junge und Starke.]
00:18:44 No, a my jsme přisli. Ta matka měla ty tři děti a já.
de [DE: Na und wir sind gekommen. Die Mutter hatte drei Kinder, und ich.]
00:18:49 Tak nás bylo pět, jo.
de [DE: Also waren wir fünf, ja.]
00:18:51 A já jsem ještě říkala jí... Ona měla jedno dítě v náručí
de [DE: Und ich habe ihr noch gesagt... Sie hatte ein Kind auf dem Arm]
00:18:57 a ty dvě byly vedle a já jsem řekla,
de [DE: und zwei Kinder standen an der Seite und ich habe gesagt,]
00:19:00 tak já že "je vezmu ty děti aspoň za ruku, aby se neztratily."
de [DE: also ich "ich nehme die Kinder wenigstens an die Hand, damit sie nicht verloren gehen."]
00:19:05 No a tak jsme byli pět a my když jsme předstoupili před toho lékaře,
de [DE: Na und so waren wir fünf und als wir vor diesen Arzt getreten sind,]
00:19:09 tak on přišel s takovým úsměvem milým
de [DE: ist er mit so einem liebenswürdigen Lächeln gekommen]
00:19:13 a vzal ty děti mně a podal je jako k ní, aby se držely jí.
de [DE: und hat mir die Kinder genommen und sie ihr gegeben, damit sie sich an ihr halten.]
00:19:21 A ještě s úsměvem říkal. "Tady nebudete Vy dělat matku,
de [DE: Und immer noch lächelnd sagte er: "Hier werden Sie nicht die Mutter sein,]
00:19:25 tady bude dělat Vašim dětem taky tadle matka
de [DE: hier wird diese Mutter auch für Ihre Kinder dasein]
00:19:28 a Vy je můžete po práci jít navštívit."
de [DE: und Sie können sie nach der Arbeit besuchen gehen."]
00:19:30 Jo... A my jsme se na sebe podívaly.
de [DE: Ja... Und wir haben uns angeschaut.]
00:19:34 To byl asi poslední pohled, kdy jsme se na sebe podívaly,
de [DE: Das war wohl der letzte Blick, mit dem wir uns angesehen haben,]
00:19:38 takovou radostí, že ona byla ráda,
de [DE: solch eine Freude, dass sie froh war,]
00:19:42 že vlastně o svoje děti se bude starat sama.
de [DE: dass sie sich um ihre Kinder selbst kümmern wird.]
00:19:45 No a já zase jsem se usmála, že to dobře vychází, jo.
de [DE: Na und ich habe wieder gelacht, dass alles so gut ausgeht, nicht wahr.]
00:19:49 A tím jsme se rozešly a víc jsem je neviděla. A neslyšela o nich.
de [DE: Und damit sind wir auseinander gegangen und ich habe sie nicht mehr gesehen. Und auch nichts von ihr gehört.]
00:19:56 No...{odkašlání}, promiňte, a teďka jak...
de [DE: Na... {hustet}, Entschuldigung, und jetzt wie,..]
00:20:03 Tak jsme konečně nastoupili.
de [DE: So sind wir letztlich eingestiegen.]
00:20:06 Ona šla s těma dětma taky do toho auta, ne?
de [DE: Sie ist mit den Kindern ins Auto eingestiegen, nicht?]
00:20:12 Protože tři děti neuvede...
de [DE: Weil sie mit drei Kindern nicht gehen kann.]
00:20:15 Prý se jde daleko, musí se ject. Tak se jeli.
de [DE: Angeblich ist der Weg weit. Also sind sie gefahren.]
00:20:19 A my jsme šli pěšky a dovedli nás do nějakýho baráku,
de [DE: Und wir sind zu Fuß gegangen und sie haben uns in irgendeine Baracke geführt,]
00:20:24 obrovskej, dlouhej a tam jsme měli se vysvlíkat -
de [DE: riesig, lang und da sollten wir uns ausziehen -]
00:20:32 vyzout, vysvlíkat úplně. Všechno dát na jednu hromadu.
de [DE: Schuhe, Kleider, alles. Und alles auf einen Haufen tun.]
00:20:36 Složit, všechno odložit. Boty svázat.
de [DE: Zusammenlegen, alles ablegen. Schuhe zusammenbinden.]
00:20:40 Jak kdo má tkaničky, tak tkaničkama svázat a složit,
de [DE: Wenn sie Schnürsenkel hatten, dann daran zusammenbinden und ablegen,]
00:20:44 abysme to mohli zase najít a nemuseli hledat.
de [DE: damit wir sie wieder finden können und nicht suchen müssen.]
00:20:48 Aby to nebylo hozený všechny na...
de [DE: Damit nicht alles geworfen wird auf...]
00:20:50 Tak kopečky každej měl, jak položil vedle sebe, tak kopečky a tak postupoval dál,
de [DE: So hatte jeder Häufchen, die er neben sich gelegt hat, Häufchen, und so ging es weiter]
00:20:56 až přišli jsme do další místnosti, tam nás vostříhali, voholili, všechno,
de [DE: bis wir in einen weiteren Raum gekommen sind, wo sie uns geschoren und rasiert haben, alles,]
00:21:03 a teď jsme postoupili dál, tak nás potřeli eh... tím louhem -
de [DE: und dann sind wir weiter gerückt, da haben sie uns mit einer Lauge bestrichen - ]
00:21:10 roztokem, abysme tam nepřinesli nějakou infekce,
de [DE: mit einer Lösung, damit wir keine Infektionen einschleppen,]
00:21:14 no a pak jsme šli ještě pod sprchou.
de [DE: und dann sind wir noch unter die Dusche gegangen.]
00:21:18 No a teď, když jsme se chtěli vracet oblíkat,
de [DE: Na und jetzt, als wir zurück wollten um uns anzuziehen,]
00:21:23 tak to bylo už zákaz.
de [DE: da war das schon verboten.]
00:21:26 Měli jsme dalšíma dveřma jít dál
de [DE: Wir sollten durch die nächsten Türen weitergehen]
00:21:30 a tam... tam byla halda hadrů a všechno možný
de [DE: und da... da war ein Berg Lumpen und alles mögliche]
00:21:34 a z toho nám dali něco obléct.
de [DE: und daraus haben sie uns etwas anzuziehen gegeben.]
00:21:36 A samozřejmě jsem dostala dřeváky.
de [DE: Und natürlich haben wir Holzschuhe bekommen.]
00:21:41 To většinou dostali dřeváky.
de [DE: Die meisten haben Holzschuhe bekommen.]
00:21:46 Ty mi byly krátký, takže mám ještě dodnes ty prsty poškozený z toho.
de [DE: Meine waren zu kurz, ich habe noch heute die Zehen davon beschädigt.]
00:21:51 Na palc... na nohou.
de [DE: An dem dicken... an dem Fuß.]
00:21:53 No, a tím - ani šátek, nic, žádný nějaký spodní prádlo nebo... nic prostě.
de [DE: Na und damit - kein Kopftuch nichts, keine Unterwäsche oder... einfach nichts.]
00:22:00 Šátek - nic, nic, nic.
de [DE: Ein Tuch - nichts, nichts, nichts.]
00:22:02 A teď nás zase sestavěli do pětistupní
de [DE: Und jetzt haben sie uns in Fünferreihen aufgereiht]
00:22:05 a zavedli nás do toho Birkenau,
de [DE: und nach Birkenau geführt,]
00:22:09 do jednoho prázdnýho baráku, kde nebylo vůbec nic,
de [DE: in eine leere Baracke, wo es überhaupt nichts gab,]
00:22:15 než vprostřed ty vrata - ty prkna a ty vrata
de [DE: als in der Mitte das Tor - die Bretter und das Tor]
00:22:19 a tam nebyly - vůbec - podlaha nebyla žádná - no to nebylo v žádným baráku.
de [DE: und da war überhaupt kein Boden, gar keiner - na den gab es in keiner Baracke.]
00:22:26 A tam nás zavřeli.
de [DE: Und da haben sie uns wieder eingesperrt.]
00:22:27 A tam jsme byli přes noc, až druhý den nás převezli,
de [DE: Und da waren wir über Nacht, erst am anderen Tag haben sie uns herüber geführt,]
00:22:35 zase nechali nastoupit na ten zählappell, jak se voni řikali tomu.
de [DE: sie haben uns wieder antreten lassen zu diesem Zählappell, wie sie dazu gesagt haben.]
00:22:41 No, tam nás spočítali zase, jestli jsme tam všechny.
de [DE: Na, da haben sie wieder gezählt, ob wir da alle sind.]
00:22:45 No a dali nás do dalšího baráku.
de [DE: Na und dann haben sie uns in eine weitere Baracke gegeben.]
00:22:48 Tam už byly kavalce.
de [DE: Da gab es schon Pritschen.]
00:22:51 No a tam už byly i na tech kavalcích deky.
de [DE: Und da waren auf den Pritschen auch Decken.]
00:22:55 A takhle se postupovalo a tam byli už...
de [DE: So ist das abgelaufen und da waren schon...]
00:23:02 Tam byli tyhlety funkcionáři jako - říkalo se tomu blockälteste.
de [DE: Da waren schon diese Funktionäre wie - Blockälteste hat man zu denen gesagt.]
00:23:06 To byl věz... To byla vězeňkyně taky.
de [DE: Das war... Das war auch eine Gefangene.]
00:23:10 No a tu, když jsem se ptala - asi nejenom já, i jiný taky,
de [DE: Na und die, als ich gefragt habe - wohl nicht nur ich, andere auch,]
00:23:16 co se dělo, kde jsou ty ostatní, kde, kde jsou ty děti,
de [DE: was hier vor sich geht, wo die anderen sind, wo, wo die Kinder sind,]
00:23:20 kdy je můžeme navštívit a takhle
de [DE: wann wir sie besuchen können und so,]
00:23:22 a ona se otočila a povídala: "Podívej se támhle na ten komín.
de [DE: und sie hat sich umgedreht und gesagt: "Schau Dir dort den Kamin an.]
00:23:27 Vidíš, co tam jde? Tak oni támhle jsou...
de [DE: Siehst Du, was dort rauskommt? Da sind sie...]
00:23:31 Támhle jdou z komína. A brzy půjdeš taky."
de [DE: Da kommen sie aus dem Kamin. Und bald kommst Du auch dran."]
00:23:35 No tak už jsem se nikoho neptala nic, ale mluvily jsme o tom
de [DE: Na dann habe ich niemanden mehr gefragt, aber wir haben darüber gesprochen]
00:23:41 a zjistily jsme, co s tím myslela, ne? No a...
de [DE: und haben herausgefunden, was sie damit meint. Na und...]
00:23:45 IV: Co jste si v ten moment myslela? Věřila jste, že to můžete přežít?
de [DE: IV: Was haben Sie sich in diesem Moment gedacht? Haben Sie geglaubt, dass Sie überleben können?]
00:23:49 RP: Eh... No jestli... Na tom jsem... O tom jsem nepřemejšlela.
de [DE: RP: Äh... Na ob... Darüber habe ich... Darüber habe ich nicht nachgedacht.]
00:23:54 Nepřemejšlela jsem. Co vím...
de [DE: Ich habe nicht nachgedacht. Was weiß ich...]
00:23:58 No a teďka ale zase eště jednou nás přendali do dalšího baráku
de [DE: Na und jetzt haben sie uns aber noch einmal in eine andere Baracke gebracht]
00:24:04 a tam jsme byly čtrnáct dní jsme chodily jenom na - na ráno a večer na zählappel,
de [DE: und da waren wir 14 Tage und sind nur morgens und abends zum Zählappell gegangen,]
00:24:15 to znamenalo spočítat, jestli jsme se nerozmnožily nebo neztratily,
de [DE: das heißt zählen, ob wir uns nicht vermehrt haben oder niemand verloren gegangen ist,]
00:24:22 tak nás počítali.
de [DE: so haben sie uns gezählt.]
00:24:24 No a to byla jako karanténa - ty dva týdny.
de [DE: Na und das war wie Quarantäne - diese zwei Wochen.]
00:24:29 No a po dvou týdnech už začali vybírat někoho někam na práce.
de [DE: Na und nach zwei Wochen haben sie schon angefangen, Häftlinge für die Arbeit auszuwählen.]
00:24:35 No ale to už jsme se dozvěděly, jak skutečně - že je to plyn,
de [DE: Na aber da hatten wir schon erfahren, wie es wirklich ist - dass es Gas ist,]
00:24:39 že tam je plyn a že ty lidi, který, které tam jde ve dne v noci kouř a cítit to bylo,
de [DE: dass da Gas ist und dass die Leute, die... Tag und Nacht Rauch, und das hat man gerochen]
00:24:49 že to jsou lidi...
de [DE: dass das Menschen sind.]
00:24:51 No tak já jsem řekla, tak já sobě jsem řekla -
de [DE: Na und so habe ich gesagt, mir selbst habe ich gesagt -]
00:24:56 nic jinýho nebudu dělat, než co budu muset a do žádný práce se hlásit nebudu.
de [DE: nichts anderes werde ich machen als das was ich muss und zu keiner Arbeit werde ich mich melden.]
00:25:05 To je prej záchrana jediná. Záchrana, když hlásí se do práce.
de [DE: Das ist angeblich die einzige Rettung. Die Rettung, wenn man sich zur Arbeit meldet.]
00:25:11 Já jsem si řekla: žádnou práci nebudu dělat,
de [DE: Ich habe mir gesagt: Ich werde keine Arbeit machen,]
00:25:14 ať mě zabijou nebo ať mě daj do toho plynu.
de [DE: sollen sie mich umbringen oder ins Gas stecken.]
00:25:18 Je mi to jedno. Ale já už jim dělat nebudu!
de [DE: Das ist mir egal. Aber ich werde nicht für sie arbeiten.]
00:25:22 Ne - a tím vzdorem jsem se živila.
de [DE: Nein - und dieser Widerstand hat mich am Leben gehalten.]
00:25:26 IV: Ehm...
de [DE: IV: Ja...]
00:25:27 RP: A taky jsem nedělala. Nikde jsem se nehlásila do práce.
de [DE: RP: Und ich habe auch nicht gearbeitet. Nirgendwohin habe ich mich zur Arbeit gemeldet.]
00:25:33 IV: Vy jste celou tu dobu byla na tom karanténním bloku po tu dobu, co jste nepracovala?
de [DE: IV: Sie waren die ganze Zeit in diesem Quarantäneblock, die Zeit, in der Sie nicht gearbeitet haben?]
00:25:38 RP: No, to...
de [DE: RP: Na, das...]
00:25:39 IV: Drželi Vás pořád tam?
de [DE: IV: Wurden Sie die ganze Zeit dort festgehalten?]
00:25:41 RP: No, protože jedny odešly, který se hlásily do práce
de [DE: RP: Ja, die einzigen die weggingen, waren die, die sich zur Arbeit gemeldet haben]
00:25:45 anebo který oni vybrali do práce,
de [DE: oder die sie zur Arbeit ausgewählt haben,]
00:25:47 no tak odešly. Oni to doplnili těma novýma.
de [DE: die sind weggegangen. Und sie haben das mit den Neuen aufgefüllt.]
00:25:50 A já zůstala pořád v karanténě.
de [DE: Und ich bin immer in der Quarantäne geblieben.]
00:25:54 IV: Ten transport, se kterým jste přijela, tam byla většina Maďarek?
de [DE: IV: Der Transport, mit dem Sie gekommen sind, waren dort mehrheitlich Ungarn?]
00:25:59 Většina maďarskýho obyvatelstva?
de [DE: Mehrheitlich ungarische Bevölkerung?]
00:26:01 RP: No, ten transport, co já jsem přijela, tak byli většinou židovský.
de [DE: RP: Der Transport, mit dem ich gekommen bin, das waren zum Großteil Juden.]
00:26:08 IV: Ale z Maďarska?
de [DE: IV: Aber aus Ungarn?]
00:26:09 RP: Ne z Maďarska. Jenom kus z toho... eh... kus, kterej ten Hitler uvolnil Horthymu.
de [DE: RP: Nicht aus Ungarn. Nur ein Stück davon... äh... das Stück, das Hitler für Horthy geräumt hat. ]
00:26:20 IV: Ehm...
de [DE: IV: Ja...]
00:26:20 RP: Jo, takže to východní Slovensko. Část východní Slovensko, až po Košic.
de [DE: RP: Ja, also die Ostslowakei. Ein Teil der Ostslowakei, bis nach Košice.]
00:26:28 IV: Ehm.
de [DE: IV: Äh.]
00:26:28 RP: To všechno bylo tam odtuď.
de [DE: RP: Die waren alle von da.]
00:26:31 No, tak já jsem jako nechodila, ale brali nás na všechno možný.
de [DE: Also ich bin nicht gegangen, aber die haben uns für alles mögliche genommen.]
00:26:38 Brali, potřebovali, protože každej den, když něk... nějaký zemřeli,
de [DE: Sie nahmen und sie brauchten, denn jeden Tag, wenn jemand starb,]
00:26:43 v některém baráku, tak se to vyhodilo ráno před barák, protože to se muselo započítat do počtu,
de [DE: in irgendeiner Baracke, dann wurde der morgens vor die Baracke geworfen, weil sie mitgezählt werden mussten,]
00:26:51 aby vyhlá... souhlasilo, no a pak někdo musel ty mrtvoly sebrat,
de [DE: damit die Zahl stimmt, und dann musste jemand die Leichen einsammeln,]
00:26:57 po celým lágru - tam bylo dvaatřicet baráků v tom lágru.
de [DE: im ganzen Lager - da gab es 32 Baracken in dem Lager.]
00:27:03 Tak ty se muselo sebrat na vozík a odvézt až k bráně
de [DE: Die mussten auf einen Wagen aufgeladen und zum Tor gebracht werden]
00:27:10 a tam to převzali další.
de [DE: und da haben das die Nächsten übernommen.]
00:27:13 Do toho auta..., v kterém vozili mrtvoly.
de [DE: In das Auto..., in dem sie die Leichen transportiert haben.]
00:27:16 No a... a uklízet a všecko, tak to používali z toho... z nás...
de [DE: Na und... und aufräumen und alles, da haben die die benutzt... von uns...]
00:27:22 Pořád z toho baráku, z karanténního baráku použivali.
de [DE: Immer aus dieser Baracke, aus dieser Quarantänebaracke haben sie sie genommen.]
00:27:27 No tak já jsem byla na to.
de [DE: Und so war ich dabei.]
00:27:29 Ale sama jsem se... A vždycky přišli a hlásili, hledali, potřebovali všelijak do práce
de [DE: Aber selbst habe ich... Und immer kamen sie und haben verkündet, das sie jemanden zur Arbeit brauchen]
00:27:37 a já jsem se nehlásila.
de [DE: und ich habe mich nicht gemeldet.]
00:27:40 Ani mě nevybrali. No, vždycky jsem stála někde vzadu,
de [DE: Und sie haben mich nicht ausgewählt. Immer habe ich irgendwo hinten gestanden,]
00:27:44 si stoupla a nešla jsem.
de [DE: da habe ich mich hingestellt und ich bin nicht gegangen.]
00:27:46 Řekla jsem pořád, že já pracovat pro fašisti nebudu.
de [DE: Ich habe mir immer gesagt, dass ich für die Faschisten nicht arbeiten werde.]
00:27:51 Jsou vrazi, vraždí a tak já jim dělat nebudu.
de [DE: Das sind Mörder und ich werde nicht für sie arbeiten.]
00:27:55 IV: Jak jste se smířila s tím, že dnes a denně vidíte mrtvoly a že je musíte odklízet?
de [DE: IV: Wie haben Sie sich damit abgefunden, dass Sie täglich Leichen sehen und dass Sie sie wegräumen müssen?]
00:28:02 RP: No, jak jsem se smířila...
de [DE: RP: Wie ich mich damit abgefunden habe...]
00:28:03 IV: Jak Vám to dlouho trvalo, než jste otupěla?
de [DE: IV: Wie lange hat es gedauert, bis Sie abgestumpft sind?]
00:28:06 RP: Ah... Brzy, brzy jsem otupěla. Úplně...
de [DE: RP: Ah... Ich bin schnell abgestumpft. Völlig...]
00:28:11 Vůbec mi to bylo jedno, ať dělám cokoliv,
de [DE: Überhaupt war mir das egal, was ich mache,]
00:28:16 ale nic, žádnou práci nějak, aby vyhlá... a potřebovali různý.
de [DE: aber nichts, keine Arbeit, damit... und sie brauchten verschiedene.]
00:28:22 To nic jsem neuměla ani, nic jsem neznala.
de [DE: Und nichts habe ich gekonnt und nichts habe ich gewusst.]
00:28:25 No, až vždycky při selekce - no, vždycky se nastoupilo na selekce a tam vybíral... lékař.
de [DE: Und immer bei der Selektion - immer ist man angetreten zur Selektion und dort hat ein Arzt selektiert.]
00:28:36 Na to anebo na to... A já jsem stála a čekala až vzadu,
de [DE: Hierhin oder dorthin... Und ich habe hinten gestanden und gewartet,]
00:28:40 jestli na mě dojde řada nebo nedojde řada.
de [DE: ob ich an die Reihe komme oder nicht.]
00:28:43 A nepotřebovala jsem. Já jsem řekla: Já dělat nebudu, ať mě zabijou. Je mi to jedno.
de [DE: Und ich habe nicht gebraucht... Ich hab' mir gesagt: Ich werde nicht arbeiten, sollen sie mich umbringen. Das ist mir egal.]
00:28:48 Ale zabijou oni a ne, abych se sama hlásila někam do práce.
de [DE: Aber sie morden und ich werde mich nicht von selbst zur Arbeit melden.]
00:28:54 IV: Nakonec jste práci nastoupila. Jak tomu bylo?
de [DE: IV: Schließlich sind Sie doch zur Arbeit angetreten. Wie kam das?]
00:28:57 RP: Nakonec jsem práce nastoupila.
de [DE: RP: Letztendlich bin ich doch zur Arbeit angetreten.]
00:28:59 Vono to bylo tím pak, že ona se blížila fronta, jo?
de [DE: Das hing damit zusammen, dass die Front näher rückte, nicht?]
00:29:06 Ale ěš... Ještě to bylo dost daleko, ale začali prohrávat
de [DE: Aber... sie war immer noch ziemlich weit weg, aber sie begannen zu verlieren.]
00:29:11 a začali mít strach a tak oni koukali z Osvětimi ty evakuovat árijský vězně.
de [DE: und sie bekamen allmählich Angst, und so schauten sie, dass sie die arischen Häftlinge aus Auschwitz evakuierten.]
00:29:23 Ne Židi, jo?
de [DE: Keine Juden, nicht?]
00:29:26 Tak ty, ty měli různý funkce, protože tam bylo árijců taky dost
de [DE: Also die, die verschiedene Funktionen hatten, denn da gab es genügend Arier,]
00:29:32 a ty měli různý funkce a tak ty začali evakuovat z Osvětimi, jo?
de [DE: die hatten verschiedene Funktionen, und so haben sie die evakuiert aus Auschwitz, ja?]
00:29:40 Takže tam byli a ty dělali aj v kuchyních.
de [DE: Also die waren da und haben in der Küche gearbeitet.]
00:29:44 No a když to, tak to jako jsem se přihlásila taky, do kuchyně.
de [DE: Na und als das... da habe ich mich auch gemeldet, in die Küche.]
00:29:52 Jsem řekla dobře, tak já tam půjdu.
de [DE: Ich habe mir gesagt, gut, da gehe ich hin.]
00:29:55 Když už, když už ty árijci, ty už evakuovali,
de [DE: Wenn schon, wenn schon die Arier, die haben sie schon evakuiert,]
00:29:59 tak to vidělo - bylo jasně vidět, že to je... blíží se konec.
de [DE: so war klar zu sehen, dass das.... dass das Ende näher rückt.]
00:30:04 No, tak... tak rychlej ale nebyl.
de [DE: Na so schnell ist es aber nicht gegangen.]
00:30:07 No, já jsem se přihlásila do kuchyni. Dělala jsem tam.
de [DE: Ich habe mich in die Küche gemeldet. Da habe ich gearbeitet.]
00:30:13 Ta kuchyň byla tak obrovská, dlouhá.
de [DE: Die Küche war so riesig, lang.]
00:30:16 Bylo tam čtyřiadvacet kotlů,
de [DE: Da gab es 24 Kessel,]
00:30:21 každej kotel byl na sto litrů a ... ne, na dvěstě litrů!
de [DE: jeder Kessel hatte 100 Liter und... nein. 200 Liter!]
00:30:29 Na dvěstě lirů nebo tři dokonce...
de [DE: Für zwei- oder sogar dreihundert Liter...]
00:30:32 Ale bylo to... Ten kotel byl o hodně větší, než já.
de [DE: Aber das war... Der Kessel war viel größer als ich.]
00:30:36 Já, když jsem potřebovala se podívat do kotlu, do... dovnitř,
de [DE: Ich, wenn ich in den Kessel reinschauen musste, innen rein,]
00:30:40 tak jsem musela - tam měli takový lavičky a tam na to stoupnout.
de [DE: dann musste ich - da hatten sie solche Bänkchen, da musste ich draufsteigen.]
00:30:44 Tak - ty kotle... no, a každej kotel jsme obsluhovali po dvou, jo... No...
de [DE: So - die Kessel... na und an jedem Kessel standen wir zu zweit, ja... Na...]
00:30:55 IV: V té kuchyni se vařilo pro celý tábor...
de [DE: IV: In der Küche wurde für das ganze Lager gekocht...]
00:30:59 RP: Pro celej...
de [DE: RP: Für das ganze...]
00:30:59 IV: Celý denní provoz...
de [DE: IV: Der ganze Tagesbetrieb...]
00:31:01 RP: Celodenní provoz. Tam se začalo ráno a končilo večer.
de [DE: RP: Ganztägiger Betrieb. Da wurde am Morgen begonnen und Schluss war am Abend.]
00:31:09 IV: Co jste vařili? Co vězni dostávali? Jak vypadala příprava jídla?
de [DE: IV: Was haben Sie gekocht? Was haben die Häftlinge bekommen? Wie hat die Zubereitung des Essens ausgesehen?]
00:31:14 RP: Příprava jídla byla taková, že se to měřilo těma várnicema vojenskýma,
de [DE: RP: Die Zubereitung hat so ausgesehen, dass man mit diesen Militär-Kochkübeln abgemessen hat,]
00:31:22 jak jsou ještě teďka někde vidět.
de [DE: wie die auch heute noch manchmal zu sehen sind.]
00:31:25 Takový várnice, tak tím se tam měřilo.
de [DE: Diese Kochkübel, mit dem hat man gemessen.]
00:31:28 Tak se tam dala třebas jedna vářni... várnice řepy naložený do soli -
de [DE: Also hat man da zum Beispiel eine... einen Kübel in Salz eingelegte Rüben,]
00:31:36 to bylo furt - pořád v sudech.
de [DE: das war immer - immer in Fässern,]
00:31:40 Pak se tam dala várnice brambor a napustila se tam voda, no a to se vařilo.
de [DE: Dann kam da ein Kübel Kartoffeln dazu und Wasser und das wurde gekocht.]
00:31:51 Za dvě hodiny se to vypouštělo hotový.
de [DE: In zwei Stunden war das fertig.]
00:31:53 Akorát se tam dala - a to dělala, chodila dozorkyně -
de [DE: Nur dass da - und das hat gemacht, da kam eine Aufseherin -]
00:32:01 a do toho kotle dala dvě kostky margarínu
de [DE: und in den Kessel hat sie zwei Würfel Margarine getan]
00:32:07 anebo taky někdy bylo koňský maso mletý,
de [DE: oder manchmal auch Hackfleisch vom Pferd,]
00:32:16 naložený do soli a když ale dala tam ty dvě hrstě masa,
de [DE: eingelegt in Salz und wenn sie da zwei handvoll Fleisch hereingetan hat,]
00:32:20 tak už tam nedala ani ten margarín
de [DE: dann gab es keine Margarine mehr,]
00:32:23 a pak to s něčím zahustila.
de [DE: und dann wurde das irgendwie eingedickt.]
00:32:26 Bylo to - takovou... tříkilovej balík nějakej -
de [DE: Das war - so ein - so ein Drei-Kilo-Paket von irgendwas,]
00:32:32 já nevím - vypadalo to jako taková nějaká černá mouka nebo co to bylo
de [DE: ich weiß nicht - das sah aus wie so ein schwarzes Mehl oder was das war,]
00:32:38 a co v tom bylo... oni tomu říkali maggi
de [DE: und dadrin war... sie haben Maggi dazu gesagt,]
00:32:41 a to se rozmíchalo ve várnici s vodou
de [DE: und das hat man in einem Topf mit Wasser verrührt,]
00:32:45 a nalilo se tam, a prošlo to varem a byla polévka hotová.
de [DE: und das wurde da reingegossen, aufgekocht und die Suppe war fertig.]
00:32:49 Pak se to vypouštělo do sudu a do várnic
de [DE: Dann wurde das in Fässer und Kessel gefüllt,]
00:32:54 a podle toho, kolik bylo v kterým baráku lidí,
de [DE: und je nachdem, wie viele Leute in welcher Baracke waren,]
00:32:59 tak se tam postavila před kuchyní
de [DE: wurde das vor die Küche gestellt]
00:33:02 a to se tam muselo vodnést do každýho... ke každýmu baráku -
de [DE: und das musste dahin getragen werden, zu jedem... zu jeder Baracke -]
00:33:06 tam kde ti lidi byli z toho baráku někde v práce,
de [DE: da, wo die Leute aus dieser Baracke irgendwo zur Arbeit waren,]
00:33:09 tak jsme to museli my a tam kde si přišli pro to,
de [DE: da mussten wir das machen, und wo sie gekommen sind,]
00:33:16 tak si to odnesli sami. A to bylo všechno. No...
de [DE: da haben sie das selbst abgeholt. Und das war alles. Na...]
00:33:23 IV: Měla jste nějakou možnost v té kuchyni si přece jenom občas něčím přilepšit?
de [DE: IV: Hatten Sie eine Möglichkeit in der Küche ab und zu etwas für sich zu nehmen?]
00:33:27 RP: No, jenom to, co bylo v kuchyni.
de [DE: RP: Na, nur das was es in der Küche gab.]
00:33:30 Ta polívka byla eh... Oni tam ulili poslední kotel pro nás,
de [DE: Die Suppe war äh... Sie haben da den letzten Kessel für uns gelassen,]
00:33:43 tak tam třebas nebylo tolik tý řepy, jo, a nic víc.
de [DE: da waren dann vielleicht nicht mehr so viele Rüben drin, ja, und nichts extra.]
00:33:51 A mohla jsem... mohla, protože ten kotel byl tolik,
de [DE: Und ich konnte... konnte, weil der Kessel so viel war,]
00:33:56 že pro nás to bylo hodně
de [DE: dass es für uns viel war,]
00:33:59 a když už jenom, tak se to rozdělilo pro nás.
de [DE: und wenn auch sonst nichts, so wurde das für uns aufgeteilt.]
00:34:02 Takže my jsme měli třebas větší porce, než ti venku.
de [DE: So hatten wir wohl etwas größere Portionen, als die draußen.]
00:34:06 IV: Takže to byla práce, o kterou každý stál v táboře...?
de [DE: IV: Also war das eine Arbeit, die im Lager jeder machen wollte?]
00:34:10 RP: Jo. No, a já, poněvadž tam potom chodili do... ke kuchyni každej barák,
de [DE: RP: Ja. Na und weil da dann in die Küche jede Baracke kam,]
00:34:20 každej - každá skupina přece jenom pro ten oběd přišel
de [DE: jede Gruppe natürlich für das Mittagessen kam,]
00:34:24 a já jsem se vyptávala na sestru.
de [DE: und ich habe herumgefragt nach meiner Schwester.]
00:34:28 Já jsem zjistila, že ta sestra moje tam někde je.
de [DE: Ich habe herausgekriegt, dass meine Schwester da irgendwo ist.]
00:34:32 A tak jsem se pořád ptala, když jsem viděla, že to je jinej barák -
de [DE: Und ich habe immer weiter gefragt, wenn ich gewusst habe, dass das eine andere Baracke ist -]
00:34:37 z jinýho baráku, z jinýho baráku... tak jsem se ptala
de [DE: aus einer anderen Baracke, aus einer anderen Baracke... so habe ich gefragt,]
00:34:40 a jednou jsem na to přišla, kterej je.
de [DE: und schießlich bin ich darauf gekommen, welche es ist.]
00:34:42 Takže Růžena tam byla, no a tak dokud tam byla, tak to...
de [DE: Also die Růžena war dort, na und solange sie dort war...]
00:34:48 Jenomže už zase evakuovali,
de [DE: Nur haben sie schon wieder evakuiert,]
00:34:51 už všechny árijci byli pryč a teďka ještě, teď ty, ty skupiny,
de [DE: alle Arier waren schon weg, und jetzt noch die Gruppen,]
00:34:58 které chodily do práce ven, tak že budou je taky někam,
de [DE: die außerhalb des Lagers zur Arbeit gingen, also dass die auch irgendwo hin kommen,]
00:35:03 pujdou na transport.
de [DE: die gehen in den Transport.]
00:35:06 No tak já jsem chtěla, abysme nějak se sešly s Růženou, se sestrou mojí,
de [DE: Na und so wollte ich, dass wir uns irgendwie treffen, mit Růžena, mit meiner Schwester,]
00:35:11 tak jsem se vyptávala někde, jestli někdo nechce vyměnit
de [DE: so habe ich herumgefragt, ob nicht jemand tauschen will,]
00:35:18 do toho transportu, kde je Růžena.
de [DE: in den Transport, wo Růžena ist.]
00:35:23 A to žádnej nechtěl, tak jsem to vyměnila
de [DE: Aber das hat niemand gewollt, also habe ich das getauscht,]
00:35:27 a že jestli někdo nechce do kuchyni.
de [DE: ob nicht jemand in die Küche will.]
00:35:31 Aby se vyměnil prostě,
de [DE: Dass man einfach tauscht,]
00:35:33 počítaj jenom kus, tak jestli je tamten kus nebo ten kus,
de [DE: die zählen nur die Stückzahl, also ob da diese Anzahl ist oder jene,]
00:35:37 tak to... oni maj... to se poznalo, že už maj různý takový jiný starosti,
de [DE: also das... sie haben... das hat man gemerkt, dass sie schon ganz andere Sorgen hatten]
00:35:42 než dřív, tak my jsme se vyměnili...
de [DE: als früher, und so haben wir getauscht.]
00:35:45 CM: Na další kazetu, prosím, jo, ona teďka došla...
de [DE: CM: Auf die nächste Kassette bitte, ja, diese ist gerade zu Ende...]
00:35:47 IV: Pauzu.
de [DE: IV: Pause.]